۲-۱۵- پیشینه پژوهش
۲-۱۵-۱- پژوهش های داخلی
مرادی، جابری، بحرینی ­نژاد(۱۳۸۶) در مقاله خود تحت عنوان “چارچوبی جدید جهت سنجش ارزش فناوری های RFID و BPM در زنجیره تحویل خودرو، مطالعه موردی در شرکت ایران خودرو” بهبود فرایند لجستیک و مدیریت زنجیره تحویل خودرو را از کاربردهای اصلی فناوری RFID و سیستم BPM می­دانند. در فرایند مدیریت زنجیره تحویل خودرو ارزش اصلی ایجاد شده توسط فناوری RFID، فراهم آوردن امکان شناسایی و ردیابی خودکار خودرو هنگام عبور آن از ایستگاه­های کاری و ارزش اصلی ایجاد شده توسط BPM، مدیریت کنترل گردش خودروها بین این ایستگاه­های کاری است. آنها با بررسی سناریوهای مختلف انفرادی و ترکیبی فناوری RFID و سیستم BPM در بهبود مدیریت زنجیره تحویل خودرو و ارزیابی نقاط ضعف و قوت آنها به این نتیجه رسیده ­اند که اگرچه هریک از آنها در ظاهر ارزش متفاوتی برای سازمان ایجاد می­ کند ، اما در صورتی که سازمان با توجه به نوع بهبود مورد نظر خود ، ترکیب درستی از این فناوری­ها را انتخاب نکند، سیستم نهایی احتمالا با مشکل همپوشانی و ظیفه ای و یا پوشش نیافتن بعضی از نیازهای سازمان مواجه خواهد بود.

سبحان منش و هوشداران ( ۱۳۸۸) در مقاله­ای تحت عنوان “بهم پیوستن فناوری RFID با راه­حل سیستم اطلاعات بیمارستان در سیستم­های مدیریت بیمارستان ” مدلی مبتنی بر فناوری RFID را به منظور کاهش مشکلات بیمارستان دنا در شیراز ارائه کرده ­اند. مدل ارائه شده آنها در شناسایی بیماران و دارو و معالجاتشان ، ردیابی موقعیت بیماران ، پزشکان ، بعضی از کارمندان مهم و بعضی از دارایی های با ارزش در بیمارستان است. آنها به منظور کاهش هزینه بکارگیری مدل ، پیشنهاد کرده ­اند که از سیستم اطلاعات بیمارستان دنا نیز همراه با سیستم RFID استفاده شود. هدف ارائه­دهندگان این مدل، کاهش نرخ اشتباهات پزشکی و بهبود امنیت بیماران بوده ­است.
در سال ۸۷ پایان نامه­ای با عنوان عوامل موثر بر توسعه فناوری شناسایی از طریق فرکانس­های رادیویی در مدیریت زنجیره تامین (مطالعه موردی ، شرکت ایران خودرو) توسط آقایان صنایعی ، قاضی­فرد و سبحان­منش انجام شده که در آن از مدل لین استفاده شده که شرکت ایران خودرو را از ۵ بعد بررسی کرده ­اند و برای تحلیل­ها از روش دلفی فازی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده کرده ­اند.
در سال ۹۱ پایان نامه­ای با عنوان تاثیرات استفاده از فناوری RFID در سیستم­های ردیاب­محور در ارتقای کارایی بنگاه­های اقتصادی(مطالعه موردی : کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران)توسط خانم رنجبر شیرازی و آقایان طالب­پور و رضائیان انجام شده است. در این پژوهش بکارگیری فناوری RFID از شش حوزه اطلاعات ، بازرسی ، میان­راه ­ها ، برنامه­ ریزی امنیت و مدیریت محوطه و بارگیری بررسی شده است و در پایان هم با توجه به یافته­های پژوهش نتایج پژوهش عبارتند از اینکه بکارگیری تکنولوژی RFID به ترتیب بر حوزه ­های اطلاعات، میان­راه ­ها، بازرسی، مدیریت محوطه و بارگیری، امنیت دارای تاثیر بسیار بوده و در نتیجه میزان تاثیر بکارگیری تکنولوژی RFID در کشتیرانی و بنادر زیاد است.
۲-۱۵-۲- پژوهش­های خارجی
تاجیما (۲۰۰۷) در مقاله خود تحت عنوان “ارزش استراتژیک RFID در مدیریت زنجیره­تامین” به وجود شکافی میان ارزش­های بالقوه و واقعی فناوری RFID در صنعت اشاره می­ کند. وی در پژوهش خود، بینشی را درباره ارزش استراتژیک RFID با ساختن یک تئوری درباره چگونگی استفاده از RFID در مدیریت زنجیره تامین که ممکن است یک مزیت رقابتی را ایجاد و حفظ کند ، فراهم می­نماید. وی چهار پیشنهاد را بر اساس تئوری یادگیری سازمانی و تئوری مزیت­های پیشرو را در پژوهش خود بسط داده­است. این چهار پیشنهاد عبارتند از :
استفاده از RFID برای بهره ­برداری ، مزیت رقابتی شرکت را از طری افزایش بازده زنجیره تامین بهبود می­دهد.
استفاده از RFID برای مطالعه، مزیت رقابتی شرکت را از طریق قابلیت نوآوری افزایش یافته بهبود می­دهد.
استفاده بلندمدت از RFID یرای بهره ­برداری ، مزیت رقابتی کوتاه­مدت شرکت را از طریق یادگیری برای تنظیم شدن بهبود می­دهد.
استفاده بلندمدت از RFID برای مطالعه ، مزیت رقابتی بلندمدت شرکت را از طریق یادگیری برای تغییر دادن بهبود می­دهد.
ترانگ (۲۰۰۷) در مقاله خود تحت عنوان “چارچوبی تئوریک برای سیستم شناسایی از طریق فرکانس­های رادیویی و مدیریت زنجیره تامین” یک چارچوب تئوریک را ارائه کرده است که می ­تواند برای مشخص­کردن شرایط و مقتضیات بکارگیری RFID و تحلیل تاثیرات حیاتی RFID بر روی مدیریت زنجیره­تامین، مورد استفاده قرار گیرد. در این چارچوب به منظور موفقیت بکارگیری RFID بایستی چهار پیش نیاز حیاتی تامین شده باشند که شامل: زیرساخت IT، قابلیت IT، شبکه ­های ارتباطی و استانداردهای واحد RFID می­باشند. وی در پژوهش خود به تاثیر RFID بر روی مدیریت زنجیره اشاره می­کندکه شامل : فرایند ارتقایافته سفارش و جایگزین­کردن مجدد، مدیریت کارآمد موجودی و انبار ، فرایند تدارکات موثر و نظام­یافته ، خدمات مشتری و تبلیغ بهبودیافته ، و همکاری بهتر در زنجیره­تامین است.
سون و گوتینرز (۲۰۰۸) در مقاله خود با عنوان “اثرات الزامی­کردن RFID بر روی مدیریت زنجیره تامین” به این موضوع اشاره کرده ­اند که خرده­فروشان بزرگ در قاره­های مختلف ، تامین­کنندگان خود را به منظور ادامه کار با آنها مجبور به پذیرش و بکارگیری تکنولوژی RFID کرده ­اند که در نتیجه به نظر می­رسد تغییری در وابستگی قدرت در زنجیره­تامین به وجود آمده است. این امر بر روی چگونگی پذیرش RFID از سوی تامین­کنندگان برای پذیرفتن الزامات تاثیر داشته است که این تاثیر ، اثر بلندمدتی بر روی مدل­های کسب و کار جاری دارد. آنها اثرات این اجبارها را به سه سطح تقسیم کرده ­اند. سطح اول مربوط به عجله­کردن برای پیروی از الزامات است که در نتیجه ممکن است منجر به بکارگیری شتابزده RFID شود . سطح دوم ادغام RFID در سیستم موجود بعد از پیروی­کردن از الزامات است و سطح سوم ، ایجاد و شکل گیری فرآیندهای عملیاتی جدید که در نتیجه ادغام است.
بوستانداگ و تانیاس(۲۰۰۸) ، در مقاله خود تحت عنوان ” آثار فناوری شناسایی از طریق فرکانس های رادیویی بر روی هزینه­ های زنجیره­تامین” چگونگی تاثیر سه عامل ارزش محصول ، زمان تحویل و عدم اطمینان در تقاضا را بر عملکرد زنجیره­تامین نظام­یافته با RFID بر اساس عوامل هزینه در سطح پلکانی بررسی کرده ­اند. آنها با بکارگیری یک مدل شبیه­سازی ، فواید مورد انتظار حاصل از یک زنجیره­تامین نظام­یافته با RFID را محاسبه کردند که در آن عوامل فروش از دست رفته ، دزدی ، موجودی ، سفارش و هزینه­ های نیروی کار در نظر گرفته شده است. پژوهش آنها نشان داد که عوامل ارزش محصول و عدم­اطمینان در تقاضا تاثیر قابل ملاحظه ای بر روی فواید مورد انتظار سیستم­های نظام یافته با RFID دارد. افزایش عرضه محصول ، صرفه­جویی در هزینه­ های کل زنجیره­تامین را افزایش می­دهدو افزایش در عدم­اطمینان در تقاضا ، صرفه­جویی در هزینه­ های زنجیره­تامین را کاهش می­دهد. نتایج پژوهش­های آنها همچنین نشان داد که هر یک از اعضای زنجیره­تامین به صورت یکسان از یکپارچگی RFID منتفع نمی­شوند. خرده­فروش بالاترین صرفه­جویی در هزینه­ها را دارد و عامل هزینه روش از دست­رفته اثر بالایی بر روی زنجیره­تامین نظام­یافته با RFID دارد. افزایش صرفه­جویی در هزینه­ها برای توزیع­کننده و تولیدکننده تقریبا به طور یکسان ارزش محصول را افزایش می­دهد. افزایش زمان تحویل باعث کاهش صرفه­جویی در هزینه­ های کل زنجیره­تامین برای خرده­فروش می­ شود . کاهش صرفه­جویی در هزینه­ها برای خرده­فروش ، توزیع­کننده و تولیدکننده تقریبا به طور یکسان عدم­اطمینان در تقاضا را افزایش می­دهد.
لین(۲۰۰۹) در مقاله خود تحت عنوان” چارچوبی نظام­مند برای توسعه فناوری شناسایی از طریق فرکانس­های رادیویی RFID در لجستیک و مدیریت زنجیره­تامین” یک چارچوب سه مرحله­ ای برای توسعه RFID در تایوان ارائه کرد که در مرحله اول سلسله مراتبی از عوامل کلیدی موثر بر پذیرش این فناوری مشخص شد که البته این مرحله نیز خود شامل دو قسمت است. در قسمت اول این مرحله از یک پرسشنامه اولیه همراه با کاربرد روش دلفی فازی به منظور غربال نمودن عوامل نامناسب استفاده شد. در قسمت دوم این مرحله از یک پرسشنامه ثانویه همراه با کاربرد روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی به منظور محاسبه وزن عوامل استفاده شد. سپس در مرحله دوم یک رویه ساختاری برای صنعت لجستیک به منظور پذیرش این فناوری ارائه شد. در قسمت سوم هم ، سلسله­ای از شرکت­های موجود در زنجیره­تامین جهت بکارگیری این فناوری ارائه شد. لین این چارچوب را برای پژوهش در مورد ۲۱ شرکت در کشور تایوان که از این فناوری استفاده کرده بودند ، بکار برد. او برای پژوهش خود از نظرات ۸ کارشناس که نماینده اعضای متعدد زنجیره­تامین این شرکت­ها بودند و همچنین از این فناوری در بعضی از قسمت­ های سیستم خود بکار گرفته بودند ، استفاده کرد. همچنین ۴ کارشناس دیگر از آژانس دولتی ، انجمن صنعت لجستیک و سازمان پژوهش و توسعه تایوان برای این نظرسنجی انتخاب شدند.
فصل سوم روش پژوهش
۳-۱-مقدمه
پژوهش عبارت است از فعالیتی سازمان یافته و روشمند برای پاسخ به یک یا چند پرسش و یا حل یک مسئله . پژوهش فرایندی منطقی و معقول است که طی آن پژوهشگر با بهره گرفتن از روش علمی به جستجو و گردآوری داده ها و اطلاعات لازم می ­پردازد تا از طریق تحلیل به آنها بتواند پاسخ مناسبی برای سوال خود به دست­آورده ، استنباط و نتیجه ­گیری معتبری درباره آن ارائه نماید. بنابراین پژوهش فرایند رسیدن به راه­ حل­های قابل اطمینان مسائل از طریق گردآوری ، تحلیل و تفسیر داده ­ها به گونه ­ای برنامه­ ریزی شده و نظام­مند است.
روش پژوهش همان متدولوژی است. فرهنگ آکسفورد برای واژه متدولوژی تعریفی ارائه کرده است که بیشتر معنای شیوه و راه از آن استنباط می­ شود. روش پژوهش مجموعه ­ای از فنون و مهارت­ هایی است که از طریق آن می توان پدیده ­ها و موضوعات را در حوزه ­های مختلف علوم پژوهش کرد. روش­های گوناگونی برای انجام پروژه­ ها وجود دارد اما پژوهش­گر باید مناسبترین روش علمی را که می ­تواند وی را در هدایت پژوهش و رسیدن به نتایج موفقیت­آمیز کمک کند برگزیند. شناسایی این که چه روشی برای کدام نوع از پروژه­ ها مناسب است و نیز آشنایی با ابزارها و شیوه ­های گردآوری داده ­ها از ملزومات روش شناسایی پژوهش به شمار می­رود . در واقع مباحث طرح پژوهش، برنامه­ ریزی پژوهش، فرایند پژوهش، متغیرها، فرضیه، تعاریف مفهومی و عملیاتی ، گردآوری اطلاعات اعم از اسمی، رتبه­ای، فاصله­ای و نسبی ، نمونه گیری و … از مباحث روش پژوهش هستند که در این فصل به آنها پرداخته می­ شود.
تحقیق عبارت است از فرایند جستجوی منظم برای مشخص­کردن یک وضعیت نامعین (سرمد و دیگران ، ۱۳۸۱، ص ۲۲)
در این فصل به بررسی روش پژوهش به کار گرفته شده در این پژوهش پرداخته می­ شود که شامل تشریح روش پژوهش، جامعه آماری، ابزار پژوهش، سنجش روایی و پایایی ابزار پژوهش و روش تحلیل داده ­ها است.
۳-۲- روش پژوهش
روش تحقیق به عنوان یک فرایند نظام­مند برای یافتن پاسخ یک پرسش یا راه­حل یک مسئله است (خاکی، ۱۳۸۷، ص ۲۰۱) تحقیقات را بر اساس معیارها و مبناهای مختلفی طبقه ­بندی می­نمایند . طبقه ­بندی روش تحقیق بر اساس هدف پژوهش شامل پژوهش­های پایه ای (بنیادی)، تحقیق کاربردی، تحقیق و توسعه، تحقیقات ارزیابی و تحقیق علمی است.( خاکی، ۱۳۸۲، ص ۹۳)
روش پژوهش حاضر با توجه به هدف کاربردی است که هدف از آن توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. به عبارت دیگر تحقیقات کاربردی به سمت کاربرد علمی دانش هدایت می­شوند (سرمد و دیگران، ۱۳۸۱، ص ۷۹).
در تقسیم ­بندی روش­های تحقیق بر اساس روش تحقیق ، روش­های تاریخی، توصیفی، پیمایشی، تحلیل محتوایی، میدانی، موردکاوی، پانل، همبستگی و پژوهش­های علمی – مقایسه­ ای مطرح هستند. بر این اساس، روش حقیق حاضر توصیفی – پیمایشی است. تحقیق توصیفی شامل مجموعه روش­هایی است که هدف از آن توصیف کردن شرایط با پدیده ­های مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی می ­تواند صرفا برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیم ­گیری است (همان منبع ، ص ۸۱). در این پژوهش لزوما از روش­های مطالعه کتابخانه­ای و بررسی متون و محتوای مطالب و اینترنت و نیز روش­های میدانی و پرسشنامه و مصاحبه و مشاهده استفاده شده است. در این پژوهش برای بررسی توزیع ویژگی­های یک جامعه آماری روش تحقیق توصیفی – پیمایشی به کار گرفته شده است. این نوع تحقیق می ­تواند برای پاسخ به پرسش­های پژوهش­های زیر مورد استفاده قرار گیرد:
-ماهیت شرایط موجود چگونه است؟
-چه رابطه­ای میان رویداد­ها وجود دارد؟(سرمد و دیگران، ۱۳۸۱، ص ۸۲)
۳-۳- قلمرو زمانی پژوهش
برخی مطالعات به گونه ­ای صورت می­گیرند که داده ­های مربوط به آنها تنها یک مرتبه مثلا در خلال چند روز ، چند هفته یا چند ماه گردآوری می­شوند تا به سوال پژوهش پاسخ داده­شود این نوع مطالعات را تک ضربه­ای ، مقطعی یا عرضی می­نامند که پژوهش حاضر از آن دسته است و اطلاعات آن در سال ۹۱ گردآوری شده است.
۳-۴- جامعه آماری
جامعه آماری همان جامعه اصلی است که مورد مطالعه قرار می­گیرد. در واقع جامعه آماری به کل گروه ، افراد یا چیزهایی گفته اشاره دارد که محقق می­خواهد به تحقیق درباره آن بپردازد.
جامعه آماری پژوهش حاضر عبارت است از کلیه کارکنان از رده کارشناسی به بالای بخش مبارزه با کالای قاچاق وزارت صنعت، معدن و تجارت و شرکت خدمات انفورماتیک راهبرکه آشنا به RFID هستند. در این پژوهش کل جامعه مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است.
۳-۶- روش گردآوری داده ­های پژوهش
روش­های گردآوری اطلاعات را به طور کلی می­توان به دو طبقه روش­های کتابخانه­ای و روش­های میدانی تقسیم نمود. در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات مربوط به پاسخگویی به سوالات به طور عمده از روش میدانی استفاده شده­است و همچنین در تدوین سوالات پژوهش و شاخص ­ها از روش­های کتابخانه­ای (مطالعه کتاب­ها، مقالات، مجلات، طرح­های پژوهشی و بانک­های اطلاعاتی اینترنتی) استفاده شده است.
ابزار گردآوری داده ­ها
جهت کسب اطلاعات مورد نظر از جامعه آماری و با هدف پاسخگویی به سوالات پژوهش از تکنیک­ها و ابزارهای مختلفی مانند پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده استفاده می­ شود، که پژوهش حاضر پرسشنامه و مصاحبه را برای جمع­آوری اطلاعات مورد استفاده قرار داده­است. در این پژوهش از دو نوع پرسشنامه استفاده شده است.
پرسشنامه اول سوالات مورد نیاز برای تعیین امکان­سنجی پیاده­سازی فناوری RFID را شامل می­ شود که بر اساس طیف لیکرت سنجیده شده ­اند. تعداد این سوالات ۴۳سوال است.
جدول ۳-۲ اطلاعات کلی در ارتباط با پرسشنامه

۴-۱-۱- علائم جدایه های شناسایی شده
۴-۱-۱-۱- جدایه اطلسی
این جدایه (Ker.Mah.P) در زمستان سال ۸۸ در مناطق گلکاری منطقه ماهان کرمان با علائم تاولی مشکوک به علائم ویروسی جمع آوری گردید (جدول ۴-۲).
۴-۱-۱-۲- جدایه داوودی
این جدایه (Ker.Ker.Ch.1) در بهار سال ۹۰ با علائم رنگ پریدگی شدید برگ ها و بدشکلی در برگ، مشکوک به علائم ویروسی از گیاه داوودی در مناطق گلکاری شهر کرمان جمع آوری گردید (جدول ۴-۲) (شکل های ۴-۱ و ۴-۲).
۴-۲- تعیین دامنه میزبانی جدایههای ایرانی ویروس بیبذری گوجه فرنگی
با توجه به دامنه میزبانی وسیع این ویروس و علائم متفاوت آن در ارقام مختلف گیاهی جهت بررسی دامنه میزبانی ۲ جدایه مورد نظر، ازگیاهان متعلق به خانواده های Compositae، Solonaceae، Leguminosae، Chenopodiaceae، Cucurbitaceae، Brassicaceae و Umbelliferae استفاده گردید. بهترین زمان مایه زنی گیاهان خانواده کدوئیان در ابتدای رشد و بر روی برگهای لپه ای بوده، در حالی که سایر گیاهان آزمون در مرحله سه تا چهار برگی و بر روی برگهای اصلی مایه زنی گردیدند. علائم ایجاد شده بر روی گیاهان آزمون ۱۴-۱۰ روز و در مواردی تا ۲۵ روز پس از مایه زنی مشاهده گردید. جهت تکثیر TAV از گیاه Nicotiana tabacum L. cv. Whiteburly استفاده شد. گیاهان مایه زنی شده در گلخانه با دمای ۲۵-۲۰ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۷۰-۶۰ درصد و نور مناسب نگهداری شدند.
۴-۲-۱- بررسی علایم ایجاد شده بر روی گیاهان مایه زنی شده خانواده Solanaceae
بهترین زمان مایه زنی گیاهان این خانواده مرحله ۳-۴ برگی می باشد. معمولا علایم بر روی این گیاهان ۱۸-۱۴ روز پس از مایه زنی ظاهر می گردد. در این خانواده میزبان های طبیعی ویروس و میزبان های آزمایشگاهی این ویروس مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده TAV قادر به آلوده سازی تمامی گیاهان مورد بررسی که در جدول ۴-۳ بیان شده اند، می باشد.
۴-۲-۱-۱- علائم ایجاد شده بر روی میزبان های طبیعی ویروس بیبذری گوجه فرنگی
۴-۲-۱-۱-۱- گیاه گوجه فرنگی
علائم بر روی گوجه فرنگی (به عنوان یکی از دو میزبان اصلی ویروس) پس از ۱۴ روز به صورت موزائیک و رنگ پریدگی و ابلقی در برگ ها نمایان شد و با افزایش سن گیاه علائم شدید تری از قبیل بدشکلی، تاولی شدید، سوزنی شدن برگ ها و کوتولگی نمایان گردید (شکل های ۴-۳، ۴-۴ و ۴-۵).
۴-۲-۱-۱-۲- گیاه فلفل
علائم اولیه ویروس TAV بر روی گیاه فلفل حدود دو ۲ تا ۳ هفته پس از مایه زنی به صورت موزائیک و رنگ پریدگی برگ و Calico که از علائم منحصر به فرد TAV بر روی فلفل می باشد ظاهر شد. Calico ایجاد شده توسط ویروس TAV مشابه علائم ایجاد شده توسط ویروس AMV بر روی این گیاه می باشد. علائم دیگر به صورت بد شکلی برگ ها مشاهده گردید (شکل ۴-۶ و ۴-۷).
۴-۲-۱-۱-۳- گل اطلسی
گیاه اطلسی که برای نخستین بار در دنیا به عنوان میزبان طبیعی این ویروس در این تحقیق معرفی می گردد نیز به عنوان گیاه آزمون مورد بررسی قرار گرفت. از جمله علائم ایجاد شده توسط TAV بر روی این گیاه می توان به علائم موسوم به Green Island بر روی برگ ها که به صورت نقاط فرو رفته نمایان می شود اشاره نمود. از دیگر علائم می توان به موزائیک خفیف، زردی و رنگ پریدگی اشاره نمود (شکل های ۴-۸، ۴-۹ و ۴-۱۰).

۴-۲-۱-۲- علائم بر روی میزبانهای آزمایشگاهی ویروس در خانواده Solanaceae
۴-۲-۱-۲-۱-گیاه توتون Nicotiana glutinosa L.
این گیاه از مهمترین میزبان های آزمایشگاهی TAV محسوب می گردد که به عنوان گیاه تکثیری ونگهدارنده این ویروس مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه همچنین به عنوان میزبان تشخیصی ویروس به علت ایجاد علائم مشخص همچون چینه دانی شدن زیر برگ (که از علائم افتراقی بین ویروس TAV و CMV می باشد) و پیچک مانند شدن برگ ها (tendril-like leaves) مورد توجه است (شکل های ۴-۱۱ و ۴-۱۲). از جمله علائم ایجاد شده توسط جدایه های ایرانی ویروس TAV می توان به چینه دانی شدن زیر برگ ها، تاولی شدید، موزائیک، ابلقی ، بدشکلی، زردی برگ ها و کوتولگی گیاه اشاره نمود (شکل های ۴-۱۳ و ۴-۱۴).
۴-۲-۱-۲-۲- گیاه توتون Nicotiana Clevelendii Gray
این گیاه نیز شبیه Nicotiana glutinosa L از بهترین میزبان های آزمایشگاهی ویروس محسوب می گردد که به عنوان گیاه تکثیری جهت خالص سازی پارتیکل های ویروس مورد استفاده قرار می گیرد. علائم ایجاد شده توسط ویروس TAV در این رقم از توتون نیز از تنوع بالایی برخوردار بود که از جمله می توان به بدشکلی، تاولی، پیچک مانند شدن برگ ها، چینه دانی، رنگ پریدگی و زردی برگ ها و کوتولگی گیاه اشاره نمود (شکل های ۴-۱۵ و ۴-۱۶ و ۴-۱۷).
۴-۲-۱-۲-۳- گیاه توتون Nicotiana tabacum L. cv. Whiteburly
این رقم توتون از نظر تنوع علائم ویروسی این گیاه بهترین رقم توتون مورد بررسی در این تحقیق محسوب گردید که جدایه های ایرانی ویروس TAV سبب ایجاد طیف وسیعی از علائم ویروسی از جمله علائم نقش حلقوی (که تنها در این رقم توتون مشاهده گردید) و ایجاد لکه های نکروتیک سطح بر گ ها اشاره نمود (شکل های ۴-۱۸ و ۴-۱۹). علائم اولیه TAV بر روی برگ های این گیاه که به صورت موزائیک و بد شکلی شدید برگ ها می باشد که حدود ده روز پس از مایه زنی ظاهر می گردند. دیگر علائم ویروسی از قبیل سوزنی و بند کفشی شدن برگ ها، چینه دانی در سطح زیرین برگ ها، کوتولگی، موزائیک، رنگ پریدگی، تاولی و رگبرگ نواری برگ ها به خوبی قابل مشاهده بود (شکل های ۴-۲۰، ۴-۲۱ و ۴-۲۲).
۴-۲-۱-۲-۴- گیاه توتون .Nicotiana debneyii L
این گیاه از دیگر گونه های توتون مورد آزمایش بود که در اثر آلودگی جدایه های ایرانی ویروس TAV علائمی به صورت ابلقی و تاولی در سطح برگ ها، پیچک مانند شدن برگ ها، بدشکلی و چینه دانی سطح زیرین برگ ها مشاهده گردید (شکل های ۴-۲۳، ۴-۲۴ و ۴-۲۵).
۴-۲-۱-۲-۵- گیاه توتون Nicotiana tabacum var Samsun NN.
علائم آلودگی در این رقم توتون به صورت ایجاد لکه های نکروتیک، بد شکلی، موزائیک، ابلقی و تاولی در سطح برگ ها مشاهده گردید (شکل ۴-۲۶ و ۴-۲۷).
۴-۲-۱-۲-۶- گیاه توتون Nicotiana tabacum L. cv. Turkish
علائم آلودگی در N. tabacum L. cv. Turkish مشابه علائم ایجاد شده توسط TAV در گیاه توتون رقم سامسون بود (شکل ۴-۲۸).
۴-۲-۱-۲-۷- گیاه داتوره .Datura maxima L
گیاه داتوره از دیگر گیاهان مورد بررسی در این خانواده بود که جدایه ایرانی ویروس TAV علائمی به صورت موزائیک بسیار خفیف (پس ار ۲ تا ۳ هفته پس از مایه زنی) در برگ های آن ایجاد نمود. از دیگر علائم ایجاد شده توسط جدایه های ایرانی ویروس TAV بر روی این گیاه می توان به بد شکلی همراه با رنگ پریدگی در برگ ها و چینه دانی سطح زیرین برگ ها اشاره نمودکه پس از ۴ هفته در گیاهان آلوده ظاهر مشاهده گردید (شکل های ۴-۲۹، ۴-۳۰ و ۴-۳۱).
۴-۲-۱-۲-۸- گیاه داتوره .Datura stramonium L
علائم ایجاد شده در این گونه گیاهی نیزبه صورت موزائیک خفیف (پس ار ۲ تا ۳ هفته پس از مایه زنی) و رگبرک نواری سطح در برگ ها می باشد.
۴-۲-۲- بررسی علایم ایجاد شده بر روی گیاهان مایه زنی شده خانواده Compositaeae
این خانواده نیز از جمله خانواده های اصلی میزبان ویروس TAV محسوب می گردد که گیاه داوودی به عنوان میزبان اصلی این ویروس در این خانواده قرار دارد. در این تحقیق از ۹ گونه مختلف جهت مایه زنی استفاده گردید، که بهترین زمان مایه زنی بر اساس نوع گیاه بین ۳ تا ۴ برگی جهت گیاه داوودی ۲ برگی بر روی برگ های لپه ای گیاهان آفتابگردان زینتی و آهار بود. علائم ایجاد شده توسط جدایههای ایرانی ویروس بی بذری گوجه فرنگی بر روی گیاهان این خانواده در جدول ۴-۳ بیان گردیدهاند.
۴-۲-۲-۱- گل داوودی
جدایه اطلسی (Ker.Ker.Ch.1) علائم متنوعی را بر روی این گیاه ایجاد نمود. این علائم در ابتدا حدود ۳ هفته پس از مایه زنی به صورت موزائیک خفیف ظاهر گردید که با گذشت زمان علائم به صورت موزائیک، ابلقی و در نهایت به صورت رنگ پریدگی، رگبرگ نواری و نکروز سطح برگ ها گسترش پیدا نمودند (شکل های ۴-۳۲، ۴-۳۳، ۴-۳۴ و ۴-۳۵). علائم سیستمیک شدید مانند بدشکلی برگ ها، کوتولگی و خسارت و زیان اقتصادی TAV یعنی بدشکلی گل به مرور زمان و گل دهی گیاه نمایان گردید (شکل های ۴-۳۶، ۴-۳۷، ۴-۳۸ و ۴-۳۹).
۴-۲-۲-۲- گل آهار
گل آهار نیز از دیگر میزبان های طبیعی این ویروس محسوب می گردد و علائم جدایه ایرانی ویروس TAV بر روی این گیاه ابتدا به صورت موزائیک خفیف و ایجاد لکه های نکروتیک بر روی سطح برگ ها و در نهایت به صورت بد شکلی در برگ ها ظاهر گردید (شکل ۴-۴۰).
۴-۲-۲-۳- گل آفتابگردان زینتی
علائم TAV بر روی آفتابگردان زینتی در ابتدا به صورت بدشکلی برگ های اصلی ظاهر می شود. همچنین بر روی برخی از برگ ها موزائیک بسیار خفیف مشاهده گردید و در نهایت TAV باعث کوتولگی گیاه می گردد (شکل ۴-۴۱).
۴-۲-۳- بررسی علایم ایجاد شده بر روی گیاهان مایه زنی شده خانواده Chenopodiaceae
در این خانواده ۳ جنس شامل ۵ گونه گیاهی از ۳ جنس مورد بررسی قرار گرفتند که علائم ایجاد شده توسط جدایههای ایرانی ویروس بی بذری گوجه فرنگی بر روی گیاهان این خانواده در جدول ۴-۳ بیان گردیدهاند.
۴-۲-۳-۱- گونه های کنوپودییوم
علائم ایجاد شده در سه گونه Chenopodium amaranticolor Coste et Reyn،Chenopodium qinoa Wild و L. Chenopodium murale به صورت لکه های نکروتیک و کلروتیک موضعی در حدود ۷ تا ۱۰ روز پس از مایه زنی ظاهر گردیدند (شکل ۴-۴۲).
۴-۲-۳-۲- گیاه اسفناج
علائم TAV بر روی گیاه اسفناج به صورت بدشکلی شدید برگ ها، کوتولگی و کاهش رشد ظاهر گردید (شکل ۴-۴۳ و ۴-۴۴). ضمنا بر روی گیاه چغندر لبویی TAV هیچ گونه علائمی ایجاد ننمود.
۴-۲-۴- بررسی علایم ایجاد شده بر روی گیاهان مایه زنی شده خانواده Cucurbitaceae
در این خانواده ۴ گیاه شامل هندوانه رقم کریمسون سوئیت، کدو رقم خوی و مراغه و خیار رقم Peto Seed مورد بررسی قرار گرفتند. مایه زنی در گیاهان این خانواده در ابتدای رشد و بر روی برگهای لپه ای صورت گرفت. علائم ایجاد شده توسط جدایههای ایرانی ویروس بی بذری گوجه فرنگی بر روی گیاهان این خانواده در جدول ۴-۳ بیان گردیدهاند.
۴-۲-۴-۱- گیاه خیار رقم Peto Seed
خیار (Cucumis sativus L. cv. Peto Seed) از جمله گیاهان تشخیصی جهت ویروس TAV می باشد که علائم بر روی این رقم خیار به صورت ایجاد لکه های نکروتیک و کلروتیک مشاهده گردید. همچنین بر گیاه هندوانه و دو رقم کدو هیچگونه علائمی مشاهده نگردید (شکل ۴-۴۵).
۴-۲-۵- بررسی علایم ایجاد شده بر روی گیاهان مایه زنی شده خانواده Leguminosae
از این خانواده ۲ گیاه شامل لوبیا سبز رقم Sunrise و لوبیا چشم بلبلی رقم مشهد مورد بررسی قرار گرفتند. علائم ایجاد شده توسط جدایههای ایرانی ویروس بی بذری گوجه فرنگی بر روی گیاهان این خانواده در جدول ۴-۳ بیان گردیدهاند.
۴-۲-۵-۱- گیاه لوبیا چشم بلبلی رقم مشهد
در این رقم لوبیا چشم بلبلی (Vigna unguiculata L. cv Mashhad) علائم عمدتا به صورت لکه های کلروتیک در امتداد رگبرگ ها و در مواردی نیز لکه های نکروتیک مشاهده گردید (شکل ۴-۴۶).
۴-۲-۵-۲- گیاه لوبیا سبز رقم Sunrise
علائم در این رقم لوبیا سبز (Phaseolus vulgaris cv Sunrise) به صورت باریک شدن و بد شکل شدن برگ ها و موزائیک خفیف قابل مشاهده بود (شکل ۴-۴۷).

۷-دفتر توزیع اظهارنامه ها
۸-دفتر املاک مجهول المالک
۹-دفتر ثبت شرکتها
۱۰-دفتر اسناد رسمی
۱۱-دفتر ثبت قنوات
۱۲-دفتر آمار و ثبت اظهار نامه
نظر به اهمیت خاصی که دفاتر املاک و ثبت قنوات از جهت متضمن بودن حقوق اشخاص دارد، برای جلوگیری از نابودی آنها تبصره ذیل ماده ۱ آئین نامه مقرر داشته که دفتر ثبت املاک و قنوات در دو نسخه تنظیم، یک نسخه در تهران و نسخه دیگر در شهرستان محل ثبت موجود است.^[۳۲]

به این ترتیب در مواقعی که براثر سیل یا زلزله یا حریق یا اشغال نظامی یا جنگ دفاتر موجود در محل از بین می رود نسخه دوم آنها در تهران است و می تواند مورد استناد قرار گیرد.
لازم به ذکر است که سازمان ثبت اسناد واملاک کشور بعنوان یکی از کهن ترین دستگاه های اداری که رسالت و ماموریت اعتبار بخشی، تثبیت و حمایت از حقوق مالکیت مشروع و قانونی اشخاص حقیقی و حقوق جامعه را برعهده داشته و یا مشارکت در تنظیم روابط و مناسبات اقتصادی واجتماعی شهروندان در جهت استقرار و تقویت عدالت و امنیت اقتصادی و اجتماعی کشور نقش موثری را ایفا می نماید، دارای نظام و ساختار اداری و مدیریت در نوع خود مترقی بوده و از ابتدای تاسیس بخشی از وظایف اجرایی اسناد رسمی بخش قابل توجهی از عرضه خدمات ثبتی و تنظیم و ثبت اسناد رسمی را بر عهده داشته و به عنوان مشاوران قضایی، کشور را دردستیابی به توسعه قضایی و نظام ثبت مالکیت کشور، در تحقق سند چشم انداز و برنامه های توسعه کشور و سازمان ثبت کمک و همراهی می کنند.
همانطور که گفته شد نظام و ساختار اولیه سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در نوع خود نسبتا، مترقی و از ابتدای تاسیس بخشی از وظایف اجرایی آن بر عهده نهادهای تخصصی مدنی( دفاتر اسناد رسمی و دفاتر ازدواج و طلاق) بوده است. این دفاتر دارای استقلال مالی بوده و به صورت خصوصی اداره می شوند. اما انتخاب و گزینش سردفتران (مدیریت دفاتر) توسط سازمان انجام می گیرد و همه فعالیت های آنها تحت نظارت و مطابق با چهار چوب و سیاستهای ابلاغی از سوی سازمان و واحدهای ثبتی انجام می شود. سازمان ثبت اسناد واملاک کشور در حال حاضر دارای ۳۸۵ واحد ثبتی( بطور متوسط به ازاء هر ۱۸۰۰۰۰ نفر یک واحد ثبتی) در سراسر کشور بوده و جمعاً ۷۷۱۴ نفر پرسنل در بخش های ستادی و اجرایی آن مشغول به کار هستند که با توجه به ساختار تشکیلاتی مصوب سازمان، در حال حاضر قریب به ۳۳ درصد از پستهای سازمانی خالی هستند. تحلیل آماری نشان می دهد به ازاء هر صد هزار نفر جمعیت کشور، جمعا۵/۱۰ نفر کارمند ثبتی وجود دارد. همچنین در سراسر کشور۳۷۸۷ دفتر ازدواج و ۷۸۶ دفتر طلاق و تعدا۳۸۰۸ دفترخانه اسناد رسمی دایر بوده و تحت نظارت سازمان خدمات مرتبط به امور ثبتی را به مردم ارائه می کنند^[۳۳].
مقررات ثبتی با نظم عمومی و امنیت کشور ارتباط نزدیک دارند و از این رو سازمان ثبت اجزاء اداری قوه قضاییه است. بنابراین، یک بار دیگر و مجدداً نتیجه گرفته می شود که سازمان ثبت و طرزکاران که مربوط به تحقق عدالت ( اصل ۱۵۶ قانون اساسی) است در جهت همان تحقق نظم عمومی و استقرار امنیت در کشور است.
سازمان ثبت، دارای دو نوع ساختار اداری است، یک نوع، همان است که در سایر سازمان ها و اداره ها و مؤسسه های دولتی وجود دارد، مانند اداره کارگزینی و اداره حسابداری، این ساختار اداری سازمان ثبت، ارتباطی با درس حقوق ثبت ندارد.
نوع دیگر، آن است که با ثبت املاک و ثبت اسناد و اجرای اسناد ثبتی ارتباط دارد و به این ترتیب به درس حقوق ثبت مربوط می شود.
۸- اظهــار نامه :اظهار نامه فرم مخصوصی است که متقاضیان ثبت(بعد از شماره گذاری املاک) آن را تکمیل و امضاء کرده و ضمیمه اصل مدارک مالکیت، به اداره ثبت محل تحویل و به این طریق درخواست ثبت می نمایند.« ممکن است درخواست ثبت چندین خانه یا دکان واقع در یک بخش، یا قطعاتی که در یک مزرعه واقع و مربوط به یک شماره اصلی است در یک اظهارنامه پذیرفته شود، ولی برای هر یک از رقبات مزبور، باید پلاک جداگانه نصب و حدود هر قطعه در صورتی که منفصل باشد جداگانه نوشته شود^[۳۴]».نمونه فرم اظهارنامه در صفحه ۱۳۲ آمده است.
۹-اعتراض به ثــبت : عرضحالی که اشخاص به اصل، یا نسبت به حدود، یا حقوق ارتفاقی ملک مورد تقاضای ثبت به عنوان اعتراض به اداره ثبت تسلیم می کنند، اصطلاحاً اعتراض به ثبت نامیده می شود، اعتراض به ثبت (راجع به اصل ملک) باید از تاریخ نشر اولین آگهی ثبتی تا حدود ۹۰روز انجام شود( مطابق ماده ۱۶ قانون ثبت) ولی اعتراض به حدود و حقوق ارتفاقی که توسط مجاورین صورت می گیرد ۳۰ روز از تاریخ تنظیم صورتمجلس تحدید حدود است. کلیه اعتراضاتی که بدین طریق به اداره ثبت تحویل می شود باید به دادگاه ارسال شود، بجز مواردی که در اداره ثبت نسبت به آن اظهار نظر می شود و در کتاب حقوق ثبت آقای شهری به شرح زیر بیان شده است:
۱-در صورتی که اعتراض(اعم از اعتراض به ثبت یا حدود یا حقوق ارتفاقی) خارج از موعد قانونی رسیده باشد.
۲-در صورتی که اعتراض به حدود یا حقوق ارتفاقی باشد و در مورد اعتراض از املاکی باشد که در جریان اصلاحات ارضی به زارعان واگذار شده، یا مربوط به قطعاتی باشد که در سهم مالک قرار گرفته و یا مربوط به مستثنیات باشد.
۳-در صورتی که معترضین مجاور با همان حد مورد اعتراض، قبلاً سند مالکیت گرفته باشند.
۴-در موردی که اعتراض به حد، از ناحیه غیر مجاور به عمل آمده باشد.
۵-در صورتی که معترض( چه بر ملک باشد، چه بر حدود چه بر حقوق ارتفاقی) به موجب سند رسمی از اعتراض خود صرف نظرکرده و آن را پس گرفته باشد.^[۳۵]
۱-۵-: جایگاه ثبت ملک و صدور سند مالکیت
حقوق ثبت را باید از شاخه های حقوق خصوصی دانست یا حقوق عمومی؟
به نظر می رسد که حقوق ثبت را باید از شاخه های حقوق خصوصی به شمار آورد، زیرا بحث آن راجع به ثبت ملک و ثبت سند( ثبت اعمال حقوقی اعم از عقد و یا ایقاع) است و واضح است که هم اموال منقول و هم اموال غیر منقول در حقوق مدنی مطالعه می شود و ثبت ملک یعنی مال غیر منقول با حقوق مدنی و بحث مالکیت ارتباط دارد. اعمال حقوقی نیز در حقوق مدنی که مهمترین شاخه از شعب حقوق خصوصی است مطالعه می شود. بنابراین حقوق ثبت را باید جزء شاخه های حقوق خصوصی بشمار آورد.^[۳۶]
اصلاح ثبت را پیش از این گفتیم اینک باید اضافه گردد که آیا سند اصلاح ثبتی است با این توضیح که در حقوق ثبت سند را باید دلیل ثبوت و اثبات حقی دانست که بر یک یا چند صفحه کاغذ رسمی که از طرف دولت باشکل خاص چاپ شده است، طبق مقررات قانونی نوشته می شود و امضا می گردد و بر آن مهر مخصوصی نقش می بندد، بنابراین اصطلاح سند در حقوق ثبت متفاوت با اصطلاح سند در حقوق مدنی است.
علی ایحال ثبت سند یعنی انجام اعمالی که به حق جنبه رسمی می دهد و این اعمال عبارت از نوشتن است و شامل دو عمل یکی تنظیم سند و دیگری ثبت سند می باشد. به همین علت است در ماده ۱۶ آئین نامه دفاتر اسناد رسمی می گوید: هیچ سندی را نمی توان تنظیم کرد و در دفتر اسناد رسمی ثبت نمود مگر آنکه موافق با مقررات قانون باشد پس تنظیم سند، مقدمه ثبت سند است و ثبت سند درد فتر رسمی که از طرف سازمان ثبت چاپ شده است انجام می شود.^[۳۷]
در رابطه با صلاحیت مامورین ثبت نیز باید گفت: ماده ۲۰ قانون ثبت اسناد واملاک مصوب ۱۳۱۰ در مورد صلاحیت محلی مامورین ثبت و سردفتران اسناد رسمی تصریح نموده است به اینکه مامورین مذکور و سردفتران اسناد رسمی جز در محل ماموریت خود نمی توانند انجام وظیفه نمایند و اقدامات آنها در خارج از محل اثر قانونی ندارد.
ثبت اسناد و املاک از امور حیاتی و ضروری نظام جمهوری اسلامی ایران است و در متون اصلی اسلامی مانند قرآن کریم و روایات احادیث اهل بیت(ع) که اکثراً متواتر و مفید علم و قطع می باشد بر ضرورت ثبت اسناد و املاک و داد و ستد اقتصادی، اجتماعی، خانوادگی و فردی دلالت و تاکید دارد، در حدی که در قرآن کریم حتی برای اخذ وام، دستور مکاتبه و ثبت آن و گرفتن شهود داده شده است، از آنجا که نظام اجتماعی اعم از اسلامی و غیر اسلامی مبتنی بر معامله که از تلاش و اراده انسان ها نشات می گیرد است، ثبت اهمیت می یابد.
با پیشرفت تکنولوژی، طبیعی است نوع معاملات و شیوه تنظیم اسناد، تحولاتی را به وجود می آورد که همگام بانیاز جامعه باید در نگارش اسناد، ابتکار جدید اعمال گردد تا اینگونه اسناد بدون ابهام از اعتبارخاص خود برخوردار باشند و حقوق هر یک از طرفین را بارز و آشکار نماید.^[۳۸]
سعی و تلاش و کوشش هر فردی در اختیار اراده اوست و د رهر زمان می تواند تصرف کند و برای تعیین و تقدیم تلاش واراده انسانی حتما بایستی ثبت و ضبط آن به نحوی که موردتایید همگان باشد موردتوجه قرار گیرد. از همین جاست که انواع نوشتجات، بیع نامه ها، وقف نامه ها، صلح نامه ها، مهر نامه ها و صدها عناوین دیگر که حکایت از ملکیت و نقل و انتقال آن دارد در زندگی مردم از گذشته جاری و ساری بوده است و مشکلات اجتماعی مردم را مرتفع کرده است، و در صورت بروز اختلاف به این اسناد استناد کرده اند. حتی مسئولین دولتی اعم از سلاطین و غیر سلاطین هم موارد لازم را به ثبت می رساندند، بخشی از فرامین آنان که دردسترس می باشد.
و فعلاً به عنوان اسناد تاریخی و میراث فرهنگی و آثار باستانی در موزه ها نگهداری می شود، در خصوص ثبت واهمیت آن است. بنابراین جایگاه ثبت اسناد و املاک برای هر انسانی روشن است، و برای اثبات آن به استدلال نیازی نیست، موردی که توصیه می شود این است که این امور، دقیق، منطبق با واقع و غیر قابل خدشه تنظیم و به ثبت برسد و در دسترس افرادی که مدعی آن هستند گذاشته شود، هر اندازه که امور ثبتی روشن تر و دقیق تر و با مستندات غیر قابل خدشه تنظیم شود در رفع مشکلات قضایی سازنده تر و مفیدتر خواهد بود. مخصوصا در رابطه با امور حقوقیکه استناد به اسناد رسمی و ثبتی بسیار راهگشا و سازنده خواهد بود،^[۳۹] و به لحاظ نقش اجتماعی ثبت املاک نیز باید گفت که اهمیت ثبت املاک و اثرات اجتماعی آن به حدی است که در یک سخن کوتاه نمی گنجد ، اما در کلام و بیانی مختصر با ثبت املاک و تثبیت مالکیت از بسیاری منازعات بومی و قومی و معاملات معارض جلوگیری نموده ویا خاتمه داده می شود و در نتیجه به سهم خود، عامل پدید آوردن امنیت قضایی در جامعه به شمار می آید، توسعه اقتصادی در هر جامعه براساس امنیت های لازم برای سرمایه گذاری است که این امنیت را قانون و مجریان دلسوز آن فراهم می نمایند.
اساسی ترین نهادی که حافظ امنیت اقتصادی و املاک و معاملات مردم بوده و هست سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با قوانین ثبت اسناد و املاک، ثبت شرکتها و علائم واختراعات، دفاتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق تابع آن است.
ثبت اسناد واملاک در وصول مستقیم مالیات ها و ایجاد عوائد عمومی دارای نقش موثر و بسزایی است و ضمن این که املاک به علت ثبت شدنشان از وسائل اخلال امنیت ملی خارج می شوند، عادلانه ترین ممرعایدی خزانه ملی درهمه ادوار گردیده وهم اکنون سازمان ثبت اسناد واملاک با خدماتی بسیار متنوع و در آمدی سرشار در شمار منابع درآمد قابل ملاحظه در خدمت امت مسلمان و حکومت جمهوری اسلامی ایران است.^[۴۰]
بنابراین جایگاه و نقش سازمان ثبت در ثبت ملک و صدور اسناد مالکیت در توسعه فضایی و قضازدایی بسیارمهم و تاثیر گذار و مشخص است.
« فصل دوم»
بررسی تفکیک و رویه عملی آن
تببین مفهوم تفکیک
تفکیک املاک مشاع
تفکیک و دستور العملهای سازمان ثبت
تفکیک آپارتمانها
نکات مهم در مورد تفکیک آپارتمانها
تفکیک عرصه تملک اعیانی
تفکیک اعیانی
ضرورت قید شماره فرعی در صورتمجلس تفکیک و افراز
تفکیک اراضی در خارج از محدوده شهرها
حد نصاب تفکیک (با توجه به کاربری های اصلی
عوارض تفکیک اراضی مربوط به سازمان زمین شهری
ضوابط و مقررات تفکیک
نحوه انتقال قطعات تفکیکی
هزینه تفکیک
۲-۱- تبیین مفهوم تفکیک
تعریف تفکیک ، تفکیک در لغت عبارتست از جداکردن چیزی از چیز دیگر ودر اصطلاح حقوقی تفکیک عبارت از این است که مال غیر منقولی ، اعم از مشاع یا غیر مشاع به دو یا چند حصه مجزا تقسیم شود. اصطلاح تفکیک در حقوق جدید ایران پدید آمده است وبه مفهوم افراز وتقسیم است تفاوت است. در افراز تقسیم ، اندیشه اشاعه باید وجود داشته باشد اما در مورد تفکیک وجود حالت اشاعه ضرورت ندارد. بنابراین در ماده ۱۰۶ آئین نامه قانون ثبت املاک تفکیک در مفهوم صحیح آن بکار رفته است که هم شامل اراضی مشاع میشود وهم شامل اراضی غیر مشاع به عبارت ساده تر در عرف ثبتی تفکیک عبارت است از تقسیم مال غیر منقول به قطعات کوچکتر اما اگر بخواهیم تفکیک را از حیث ماهیت حقوقی بررسی نمائیم باید بگوییم تفکیک اگر در رابطه بین دو شخص واقع شود همان افراز است وعقدی است از عقود ،وتعریف ماده ۱۸۳ قانون مدنی برآن منطبق است. شرط اینکه افراز به تراضی به عمل آید. اضافه می کنیم که افراز به تراضی،عقد است لیکن معامله نیست ، زیرا مبادله در مال نشده است ولی هر عقدی معامله نیست ، عقد نکاح با وجودیکه عقد است معامله نیست افراز به تراضی ، موجب تملیک ومبادله در مال نیست ، بلکه طرفین به موجب آن کیفیت مالکیت خود را از حالت اشاعه به افراز مبدل می کنند پس ماهیت حقوقی تفکیک بطوریکه شامل افراز ملک مشاع بین دو یا چند نفر هم بشود چنین است تفکیک عبارتست از احداث چندمحدوده در یک محدوده، خواه آن یک محدوده بین چند نفر مشاع باشد خواه نباشد .
آئین نامه اجرائی تفکیک و افراز

مهمترین و معروفترین نام و صفتی که جنبش های اسلامی با همهی تنوع شان بدان شناخته می شوند، بنیادگرایی^[۱۵۵] است. از بین اصطلاحات مختلفی که برای جریان اسلام خواهی مطرح شده است، در این پژوهش از واژهی بنیادگرایی استفاده می شود و پژوهشگر بر این باور است، برخلاف بار منفی بنیادگرایی که در فرهنگ غرب رواج دارد، واژهی بنیادگرایی در میراث فرهنگی اسلام، اصطلاحی پسندیده است، زیرا به معنای بازگشت اصول، ریشه و اساس برای شناخت و فهم اسلام و دعوت به سوی آن می باشد. بنیادگرایی اسلامی در شکل کلی آن به معنای بازگشت به آموزه های قرآن، سنت و احیای الگوی آرمانی حکومت اسلامی است.

هرایر دکمجیان، بنیادگرایی را پاسخی فرهنگی و بومی به بحران های داخلی و خارجی بخش های مهمی از قلمرو جهان اسلام مانند: سقوط پی در پی عثمانی و ایران در رویارویی با امپراتوری اروپا می داند و آن را به معنای « بازگشت به اسلام و اصول بنیادی اش » میگیرد. وی از میان واژه ها و اصطلاحات فراوانی که در وصف اسلام گرایی یا اسلام سیاسی معاصر رواج یافته، « بنیادگرایی » را به سبب این که بیشتر بر بعد سیاسی جنبش اسلامی تأکید دارد تا بر جنبهی مذهبی آن، پسندیده و بهکار گرفته است.^[۱۵۶]
بسام طیبی عقیده دارد که « بنیادگرایی اسلامی یک جنبش سیاسی نیست که هدف آن براندازی هژمونی سیاسی-اقتصادی غرب می باشد، بلکه آن، همچنین یک راهبرد فرهنگی را نیز شامل می شود. »^[۱۵۷]در واقع بنیادگرایی اسلامی، اندیشه و باوری است که محدود به نژاد یا جغرافیا نیست، بلکه وابسته به یک نظام الهی و برنامهی مدرن و پیشرفته است که دین در آن محور و اساس باشد و اگر بنیادگرایان در پی کسب قدرت هستند، هدفشان استقرار و تداوم حکومت دینی و حفظ و حمایت و اعتلای ارزش های منبعث از شریعت است. اصولگرایی یک ادعا دارد:« اسلام تنها هویت مستقل اصیل و تنها راه حل است و چاره ای جز بازگشت به این هویت الهی وجود ندارد. »^[۱۵۸]
بنیادگرایی در مذهب سنی نمود بیشتری دارد. جنبش‌های متعددی با الهام از تعالیم پیشگامان اهل سنت شکل گرفته‌اند، هر چند در مکتب تشیع نیز نهضت ‌ها و جنبش‌هایی به وجود آمده‌اند که با تعریف بنیادگرایی مورد ارزیابی قرار گرفته اند.
۲-۲-۱ مضامین اصلی بنیادگرایی اسلامی
جامعیت و شمولیت دین اسلام
از نظر بنیادگرایان اسلام، اسلام صرفاً مجموعه ای از مفاهیم و افکار نیست بلکه نظام جامع، کامل و فراگیر است که تمام شئون بشری را شامل می شود و برای نیازها و خواسته های بشری برنامه دارد.
پیوند دین و سیاست
بنیادگرایی اسلامی بر نوعی عدم تمایز دین و سیاست متکی است. اگر اسلام برنامه و طرحی کامل است، اجتماع و سیاست نیز نمی تواند از حوزهی شمولیت و صلاحیت آن برکنار باشد.
بازگشت به اصول و مبانی
بنیادگرایی اسلامی همانند هر بنیادگرایی (مذهبی) به عقاید و ارزش های بنیادین و اصول ایمان دارد و بر این ایده است که اصول و مبانی را باید کشف و براساس آن جامعه را بازسازی می کرد.
برقراری حکومت اسلامی
بنیادگرایی اسلامی معتقد به استقرار و برپایی حکومت اسلامی است وجود آن را ضرورتی عقلی و الزامی شرعی می داند.
برخی از اندیشمندان آغاز بنیادگرایی را بلافاصله پس از رحلت پیامبر دانسته‌اند که شاید اشاره به جریان خوارج داشته باشند. اما بسیاری از روشنفکران، بنیادگرایی امروزی را ناشی از تعالیم و اندیشه‌های احمد حنبل می‌دانند که بر اساس آن استنباط عقل در درک و فهم معارف اسلامی به حاشیه رانده شده و رجوع مستقیم به قرآن و سنت تنها منبع کسب فیض معرفی می‌شود. ‌»دکمجیان» در این باره می‌نویسد: «مکتب فقه حنبلی به دلیل سخت‌گیری‌هایش کمترین تعداد طرفدار را در میان مسلمانان امروز دارد، اما همین خصیصه مکتب حنبلی را ضرورتاً به صورت تکیه گاه بنیادگرایان سنی در آورده است.»^[۱۵۹] همین نویسنده از ابن سلامه، ابن حزم، ابن تیمیه، احمدبنحنبل، ابن قیم و ابن اثیر نیز به عنوان پیشگامان بنیادگرایی اسلامی نام برده است. در حال حاضر نیز می توان رشید رضا، سید قطب، ابوالاعلی مودودی و در دوره های جدیدتر محمد بن عبدالوهاب را بهعنوان چهرههای شاخص و مهم جریان بنیادگرایی دانست. این اواخر هم در رده های سیاسی، رهبری از آن اسامه بن لادن است.^[۱۶۰]
۲-۲-۲ خاستگاه بنیادگرایی اسلامی
الف. سلفیه: سلفی ها معتقدند که عقاید اسلامی به همان نحو که در عصر صحابه و تابعین بود باید از کتاب و سنت فرا گرفته و بیان شود و علما از فکر کردن در دلایلی غیر از ادله قرآنی منع می شوند و اسلوب های عقلی و منطقی ( فلسفه و منطق) نمی تواند روشی برای درک عقاید اسلامی باشد. مدعای دیگر سلفی ها آن است که هر عملی که در زمان پیامبر وجود نداشته و انجام نمیشده است بعداً نیز نباید انجام شود.^[۱۶۱] تا این که در قرن دوازدهم هجری محمد بن عبدالوهاب نجدی ( ۱۲۰۶-۱۱۱۵ ه.ق) با ادعای بازگشت به اسلام و سیرهی سلف صالح، مجدداً مباحث گذشته را مطرح ساخت. وی با دعوت مسلمانان به سادگی اولیهی دین و پیروی از سلف صالح که در عمل، بهترین نمونهی سلف صالح احمد بن حنبل بود با هر آن چه را که فکر می کرد در دوران پیامبر وجود نداشت، اما در بین مسلمانان جاری شده بود به مخالفت برخاسته و آن ها را بدعت، شرک و کفر اعلام نمود.^[۱۶۲]
گرویدن حاکمان سعودی نجد به آموزه های محمد بن عبدالوهاب و تسلط بعدی آنان بر حجاز و تشکیل حکومت عربستان سعودی توسط پیروان عبدالوهاب موجب شد که وهابی ها جایگاه ویژه ای در جهان اسلام پیدا نمایند. وهابی ها خود را سلفیه نامیده، مدعی اند که در اعمال و افعال خود تابع سلف صالح، یعنی اصحاب پیامبر اکرم (ص) و تابعین هستند. در سال ۱۹۹۰ ” حزب نهضت اسلامی” در اتحاد جماهیر شوروی شکل گرفت و پس از فروپاشی شوروی به گروه های کوچکتر در داخل جمهوری مسلمان نشین شوروی تقسیم شد، گرچه شاخه ای از اخوان المسلمین مصر نبود، اما از نقطه نظر عقیدتی همانا راه اخوان را اختیار نموده بودند. گروه های به وجود آمده از ” حزب نهضت اسلامی” شوروی در دیگر جمهوری ها، روش های مختلفی را برای ادامه راه انتخاب کردند.^[۱۶۳]
ب. وهابیت
پیروان اصلی سلفی که از اندیشه های ابن تیمیه و احمد بن حنبل الهام گرفته بود بنیانگذار مسلک وهابیت شیخ محمد بن عبدالوهاب نجدی بود. وی در سال ۱۷۰۳ م در شهر عینیه از بلاد نجد متولد شد و از همان کودکی نزد پدرش که قاضی و عالم حنبلی آن جا بود به تحصیل فقه حنبلی پرداخت. جریان وهابیت به غیر از احمد بن حنبل و ابن تیمیه از خوارج و اهل حدیث نیز الهاماتی گرفته است. این جریان از نظر روحیه و خط مشی بسیار شبیه خوارج صدر اسلام بود، هر چند که به ظاهر مخالف آن بود. جریان دیگری که وهابیان از نظر آراء و عقاید مذهبی از آن متأثرند جریان ” اهل حدیث یا اصحاب حدیث” است. اصحاب حدیث بر خلاف اصحاب رأی به عقل، رأی قیاس و استحسان در مسائل فقهی توجه می کردند، سخت مخالف عقل بودند و بر ظواهر قرآن و نقل اخبار و روایات احادیث تکیه می کردند.^[۱۶۴]
به طور کلی می توان گفت که آن ها مخالف عقل، فلسفه، اجتهاد، تفسیر قرآن، تصرف و عرفان و هرگونه نوآوری تحت عنوان بدعت هستند و این جنبش با همراهی خاندان آل سعود و قدرت این خاندان در قرن بیستم میلادی می توانست نفوذ فراوانی در عربستان سعودی بهدست آورد و با تزریق دلارهای نفتی در اقصی نقاط کشورهای اسلامی به تبلیغ وهابیت بپردازد.
ج. سید قطب و جنبش اخوان المسلمین
از جمله رهبران و نظریه پردازان جنبش اخوان المسلمین سید قطب بن ابراهیم مشهور به سید قطب است که در دههی ۱۹۶۰ م در دوران حکومت ناصر اعدام شد. او ضمن حملهی شدید به اصل مسدود بودن باب اجتهاد آن را مایهی اسارت مسلمانان و جمود آنان قلمداد کرد. او معتقد بود آیین اسلام این ویژگی ها را دارد:

1. 1. ربانی است.

1. 1. ثابت و لایتغیر است.

1. 1. جهان شمول است.

1. 1. هماهنگ است.

1. 1. مثبت و عمل گراست.

1. 1. واقع گراست.

1. 1. یکتا گراست.

او عقیده دارد که هر سخنی از عدالت اجتماعی در اسلام باید اشاره به سیاست حکومت در اسلام بکند زیرا این اقتضای طبیعت عدالت اجتماعی است. اگر حکومت نباشد تحقق بخشیدن به عدالت ناممکن است. سید قطب می گوید که سیاست در اسلام بر پایهی عدل از سوی حاکمان و محکوم قرار دارد و در واقع این سه امر خطوط اساسی بزرگی هستند که خطوط دیگر سیاست از آن ها متفرع می گردد.^[۱۶۵]
وی به طور کلی بنیادگرایی اسلامی را فرا خوانی می داند به اصول اسلام یعنی قرآن و سنت پیامبر به عنوان دو منبع اصیل اسلامی که دین و جامعه و حکومت باید مبتنی بر آن باشد. بسیاری از رهبران اسلامی مانند: عمر عبدالرحمان، شکری مصطفی، صالح سریری و رهبران القاعده همچون بن لادن، ایمن الظواهری، سید قطب را رهبر عقیدتی خود معرفی کرده و از اصطلاحات و تعبیرات و مفاهیم سید قطب برای شناساندن خود و افکار خود بهره برده اند. بی‌شک سرچشمهی اصلی بنیادگرایی نوین اسلامی را باید در کشورهای عربی جستجو کرد. پس از سقوط امپراتوری عثمانی و شکل‌گیری مرزهای جدید میان کشورهای عربی، این مصر بود که کانون خیزش اسلامگرایان بنیادین قرار گرفت. نقطهی اوج این خیزش، بنیانگذاری جنبش «اخوان المسلمین» توسط «حسن البناء» در سال ۱۹۲۸ بود.^[۱۶۶]
مصر از دیرباز یکی از مهمترین مراکز فرهنگی و فکری جهان عرب به شمار می رفته و خاستگاه ایدئولوژی ها و حرکت های مهمی در خاورمیانه بوده است. در بررسی و ریشه یابی علل و عوامل رویهی فراگیر بنیادگرایی اسلامی به هیچ وجه نباید عامل گرایش مذهبی ( تشیع و تسنن) و از همه مهمتر جنبش اخوان المسلمین را که مادر جنبش های بنیادگرایانه اهل سنت است، را از ذهن دور داشت.
شکل گیری اخوان المسلمین
در واقع جنبش اسلامی مصر یکی از حرکت های مؤثری بود که در آغاز قرن بیستم در این کشور متجلی شد. حسن البناء در سال ۱۹۲۸ م سازمان اخوان المسلمین را به اتفاق شش تن از یارانش به نام های احمد المصری، فؤاد ابراهیم، عبدالرحمان حباالله، اسماعیل عزو و ذکی المغربی، در شهر اسماعیلیه بنیان نهاد. سازمانی که بعد از جنبش وهابیت به صورت نیرومندترین سازمان اسلامی در آمد تا هدف هایش را جامهی عمل بپوشاند. ^[۱۶۷] اسلام منبع نیرو بخش اخوان بود. البناء و همراهانش از دینی که از اسلام تنها نام آن را به همراه داشت و راکد و فاقد هر گونه جنبشی بود، بیزاری می جستند. آن ها در تلاش برای تجدید حیات اسلامی به سه عامل: احیاء، تشکیلات و آموزش توجه کردند. که جنبش بیشتر ابعاد فرهنگی، دینی و اصلاحی داشت و مواضع ثابت و روشنی نسبت به نظام پادشاهی، احزاب سیاسی و استعمارگران انگلیسی نداشت.
هدف حرکت همچون سایر گروه های اسلامی، عبارتند از: تحول جامعه به نزدیکترین شکلی که توسط پیامبر اسلام و اصحاب او بنا نهاده شده بود، بوده است. اقدامات اخوان المسلمین در واقع به موازات حرکت های اصلاح طلبانه سلفی شرقی و در راستای مقابله با الگوی لائیک از نوع کمالیسم (ترکیه ) صورت گرفت و تلاشی برای کاستن از آثار زیانبار آن در دنیای اسلام بود.^[۱۶۸] تشکیل این جنبش ریشه در اندیشه‌های بازگشت به گذشتهی «حسن البناء» داشت. از نظر او در آغاز، رهبری جهان در دست شرق بود. سپس یونان و روم این رهبری را از آن خود ساخت و پس از ظهور ادیان نبوی این سمت دوباره به شرق بازگشت و با آغاز دورهی رنسانس، بار دیگر غربی‌ها در ادارهی جهان حرف اول را می‌زنند. این قانون خداست. اکنون زمان ظهور یک قدرت شرقی تحت لوای خدا و قرآن فرارسیده است و وقت آن است که دنیا مسلمان و سعادتمند گردد.^[۱۶۹]
البناء دربارهی ریشه های پیدایش اخوان المسلمین اشاره می کندکه ” اخوان به دلیل شکست غرب در تغذیه روحی بشر برخاسته است. موقعی که تحولات سیاسی اجتماعی و گستردگی معنوی زندگی مسلمانان را مشاهده می کنیم، پی می بریم که چنانچه قرار باشد جهان اسلام تولد مجدد یابد باز هم اسلام را بر خواهد گزید، و این روند همیشه سیر صعودی داشته است. “^[۱۷۰]
اگرچه حسن البناء از لحاظ فکری ترکیبی از نوگرایی محمد عبده و اصلاح طلبی رشید رضا و سید جمال الدین اسد آبادی بود ولی وی برنامهی خود را به عنوان یک بینش جامع اسلامی ارائه می کرد. وی معتقد است که جنبش اخوان المسلمین جنبشی اصلاح طلب است که تربیت سیاست را به عنوان ابزار ایجاد تحول مترقیانه ی برای سوق دادن جامعه اسلامی به سوی موقعیت های پیشتاز و جایگاهی متمدن در چارچوب محتوای اسلامی اتخاذ کرده است. بدین معنی که این جنبش حرکتی جهت انجام یک دگرگونی اجتماعی به منظور به دست گرفتن سلطهی سیاسی از راه ایجاد اصطلاحات بنیادین و انقلابی ( جهاد) تلاش می کند. اخوان المسلمین از آغاز تعبیر خود حسن البناء ” یک آرمان اجتماعی ” بود تا یک حزب سیاسی صرف و تنها در ماه می ۱۹۳۸ بود که به عنوان یک نهاد سیاسی^[۱۷۱] معرفی شد. با توجه به این که هدف این گروه از ابتدا ” برپایی و ساختن یک امت و حکومت اسلامی “ ^[۱۷۲]در مصر بود، پس می توان واژگانی چون اسلام گرا، بنیادگرا، احیاگرا، و تا اندازه ای سلفی را در مورد اخوان به کار برد. اما جالب آن که رهبر گروه با وجود آن که اسلام را ” توده و دولت، کتاب و شمشیر و یک شیوهی زندگی" ^[۱۷۳]می دانست به هیچ وجه اقدامات خشونت آمیز را نمیپذیرفت. همین رویکرد مسالمت جویانه موجب شد نخستین اختلاف نظر ها در اواخر دهه ی ۳۰ میان رهبران اخوان و سازمان مخفی آن ( جهاز السریه) پدید آید. به صورت بخش زیرزمینی و شبه نظامی اخوان عمل می کرد و فعالیت هایش در جهت کمک به مردم فلسطین و علیه منافع یهودیان و انگلیسی ها ی مقیم مصر بود. که حتی نیروها و مقامات دولتی مصر را هدف قرار می داد که نه حسن البناء و نه رهبران بعدی اخوان هیچ یک عملکرد افراطی اعضای سازمان مخفی را به ویژه در میان سال های ۱۹۴۸-۱۹۴۵ تأیید نکردند.
در دههی ۱۹۲۰ افکار سیاسی اسلامی بین اندیشه های پیروان سه مکتب در نوسان بود:

1. 1. سنت گرایان یا عناصر محافظه کار الازهر که به طور نظری هرگونه سازش با نوسازی جامعه و جدایی دین و مذهب را رد می کرد ولی عملاً با پادشاهان مصر و حکام انگلیس ارتباط داشته و با آن ها کنار می آمدند.

1. 1. طرفداران نوسازی یا شاگردان محمد عبده که سعی داشتند تعالیم اسلام را با الزامات ناشی از روش زندگی مدرن ” غربی” انطباق دهند و معتقد به جدایی دین و سیاست بودند.

1. 1. اصلاح طلبان پیرو رشید رضا که کاملاً با ارزش های ناشی از عقاید سیاسی غرب مخالفت می کردند و برای الهام گرفتن خواستار بازگشت به عقاید و اعمال اولین نسل از حکام اسلامی بودند. از نظر آن ها استقرار یک خلیفهی اسلامی بهترین نوع حکومت بود. حسن البناء به مکتب سوم تمایل پیدا کرد. ^[۱۷۴]

اسحاق موسی حسینی نیز در کتابی راجع به اخوان المسلمین استدلال می کند که آن ها دارای ۶ اصل می باشند:

1. 1. علمی: ارائه یک تفسیر دقیق از قرآن و دفاع از آن در برابر تفسیر های نادرست.

1. 1. عملی: وحدت مصر و دول اسلامی بر اساس قرآن و تجدید نقش و تأثیر عمیق آن.

1. 1. اقتصادی: گسترش و حفاظت از ثروت ملی، ارتقاء سطح زندگی، تحقق عدالت اجتماعی برای افراد و طبقات، امنیت اجتماعی برای همهی شهروندان و تضمین فرصت های مساوی برای همه.

1. اجتماعی و خیرخواهانه: مبارزه با جهل، بیماری و فقر.

(۷) P_(t)= a+bx_(t)
در این فرمول، X(t)، متغیر مستقل است. گفتنی است که معادله­های روش­های خط – روند و روش های نسبت، گونه ­ای دیگر از این فرمول به شمار می­آیند. با شناخت این معادله، می­توان از آن برای پیش ­بینی استفاده کرد. معمولا معادله یاد شده، به صورت زیر ارائه می­ شود:

(۸)
در رابطه بالا:
: تغییر در جمعیت بین زمان t،t+n .
: تغییر در متغییر مستقل بین زمان t،t+n .
معمولا رگرسیون چند متغیره مورد استفاده قرار می­گیرد:
P_(t)= a+b₁X₁+ b₂+X₂+…+ b_nX_n (۹)
که به صورت فشرده می­توان نوشت:
(۱۰) b_i X_i i∑ a+ P_(t)=
متغیرهای به­کار رفته ممکن است متغیرهای واقعی()، تغییر در متغیرها()، یا بدون فاصله زمانی، یا انتقال لگاریتمی(لگاریتم Xi یا لگاریتم Xi∆ با تغییرات لگاریتم Xi) باشد(حکمت­نیا و موسوی، ۱۳۹۰، ۴۳).
تحلیل رگرسیون چند متغیری روش تحلیل نیرومندی است که در انواع مسایل می­توان از آن استفاده کرد و در تحقیقات جامعه ­شناسی، روانشناختی، اقتصادی و … کاربرد دارد. از آن در متغیرهای پیوسته و متغیرهای طبقه­ای استفاده می شود و آن را می توان با دو متغییر مستقل، سه متغیر مستقل و یا بیشتر استفاده کرد. یکی از انواع روش­های تحقیق توصیفی (غیر آزمایشی) تحقیق همبستگی است. در این نوع تحقیق رابطه میان متغیرها بر اساس هدف تحقیق تحلیل می‌گردد(کلینجر، ۱۳۸۹: ۱۲).
کاربرد رگرسیون چند متغیری بر پیش بینی یک متغیر وابسته از طریق چند متغیر مستقل تاکید دارد که موجب تبیین موضوع می شود. در واقع تبیین علمی مبتنی است بر تعیین روابط موجود میان رویدادهای تجربی.متغیر وابسته به صورت Y و متغیر مستقل به صورت Xi,X1,X2.X3….. Xk نشان داده می­ شود.
۳-۵- آشنایی با خصیصه­ها و ویژگی­های طبیعی شهر بناب
۳-۵-۱- موقعیت جغرافیایی شهر بناب
شهرستان بناب یکی از ۲۰ شهرستان استان آذربایجان شرقی است که در غرب شهرستان مراغه و جنوب دریاچه ارومیه در سمت جنوب غربی استان واقع شده است. این شهرستان از شمال و شرق به مراغه و از شمال غرب و غرب به دریاچه ارومیه و استان آذربایجان­ ­غربی و از جنوب به استان آذربایجان­غربی و شهرستان ملکان محدود می­ شود. شهرستان بناب دارای ۷۹/۷۷۸ کیلومتر مربع مساحت بوده ۶­ درجه و ۵۴ دقیقه الی ۳۷ درجه و ۱۰ دقیقه عرض شمالی و ۴۵ درجه و ۳۰ دقیقه الی ۴۶ درجه طول شرقی واقع شده است. شهرستان بناب بر اساس آخرین تقسیمات کشوری دارای یک بخش مرکزی و ۳ دهستان و یک نقطه شهری و ۲۸ آبادی دارای سکنه است.
نقشه ۳-۱: موقعیت شهرستان بناب درتقسیمات سیاسی استان
مآخذ: http://www.geodownload.ir
نقشه ­۳-۲: موقعیت استان آذربایجان شرقی و شهرستان بناب درتقسیمات سیاسی کشور
منبع : نگارنده
۳-۵-۲- ژئومورفولوژی شهرستان بناب
بناب شکل جلگه­ای است که وسعت آن ۷۹۰ کیلومتر مربع است. جلگه بناب بخش سفلای حوزه صوفی چای را تشکیل می­دهد که شهرستان بناب بر روی این جلگه مرتفع مستقر شده است. ارتفاع متوسط ناحیه از سطح دریای آزاد ۱۳۰۰ متر می­باشد. این ناحیه که توپوگرافی بسیار ساده­ای دارد و جنوب به وسیله توده قره قشون محدود می­ شود و حد شمالی آن را فصل مشترک کوهپایه­ های توده ولکانیکی سهند تشکیل می­دهد و از سوی غرب تا ساحل دریاچه ارومیه که بیش از ۷ کیلومتر نیست کشیده شده است. جلگه بناب با شیب فوق العاده کم، کمتر از یک درصد به جانب ساحل شرقی دریاچه ارومیه امتداد می­یابد.
سرکار خانم دکتر رجبی در مورد چشم­انداز ارتفاعات بناب چنین می­نویسد که:« ناحیه مورد مطالعه در چشم­انداز کلی شامل دو واحد مرتفع در شمال و جنوب و بخش پست و هموار در حد فاصل این دو واحد می­باشد. بخش مسطح از رسوبات و آبرفت­های صوفی چای در طی دوره­ های زمین ­شناسی خصوصاً کواترنر تشکیل یافته است. سه واحد مشخص توپوگرافی به شرح زیر قابل تفکیک است:
الف) بخش مرتفع و ناهموار شمالی: واحد متعارض شمالی، دارای حداکثر ارتفاع ۲۲۰۰ متر از سطح دریای آزاد بوده و اختلاف ارتفاع این واحد با سطح هموار جنوبی ۹۰۰ متر است. از قله­­های اصلی این بخش می­توان قاشقاداغی و قزل داغی را نام برد.
ب) واحد ناهموار جنوبی: بخش کوهستان جنوب دارای حداکثر ارتفاع ۱۷۴۰ متر و اختلاف ارتفاعی حدود ۴۵۰ متر نسبت به واحد جلگه دارد. این توده که قره­قشون داغی نام دارد در جنوب توسعه جلگه بناب را محدود ساخته است.
ج) بخش هموار مرکزی: در بخش میانی دو واحد مرتفع، سرزمین هموار و مسطحی با شیب بسیار ملایم قرار دارد ارتفاع متوسط این واحد ۱۳۰۰ متر می­باشد. جهت شیب توپوگرافی این بخش به سمت غرب است. کلیه سکونتگاه های منطقه از جمله شهرستان بناب بر روی این سطح هموار مستقر شده است، جلگه در اثر پسروی دریاچه ارومیه تشکیل و تکوین یافته است.
۳-۵-۳- شیب
شیب منطقه در جهت مسیر رودخانه­هایی است که اغلب از دامنه­های سهند آغاز می­ شود و در نهایت در جهت شرق به غرب تغییر مسیر می­دهد. به طور کلی شیب عمومی شهر بناب از شرق به غرب می­باشد و ارتفاع اراضی شهر از ۱۳۰۰ متر در شرق شهر به ۱۲۸۰متر در غرب در یک فاصله ۳ کیلومتری کاهش می­یابد.
نقشه۳-۳: نمایش ارتفاعات و پستی بلندی شهرستان بناب
منبع: نگارنده
۳-۶- ویژگیهایی­ اقلیمی
۳-۶-۱- آب و هوا
شهرستان بناب به جز در گوشه شمال­شرقی خود دارای اقلیم خشک و سرد بوده، در تمامی محدوده خود دارای اقیلم خشک سرد در تقسیم­ندی آمبرژه می­باشد.
نقشه۳-۴: اقلیم شهرستان در پهنه­­های اقلیمی استان آذربایجان­شرقی
منبع: سازمان مدیریت و برنامه­ ریزی استان آذر بایجانشرقی، ۱۳۸۵.
نقشه۳-۵: پهنه اقلیمی شهرستان بناب
منبع: سازمان مدیریت و برنامه­ ریزی استان آذر بایجان­شرقی، ۱۳۸۵.
۳-۶-۲- دما(درجه حرارت)
متوسط حداکثر درجه حرارت با ۸/۴۰ درجه متعلق به مرداد ماه می­باشد. حداکثر مطلق با۸/۴۰ درجه سانتیگراد مربوط به مرداد ماه و حداقل با ۲۳- درجه سانتی گراد مربوط به بهمن ماه است. میانگین حداقل درجه حرارت سردترین ماه سال ۲۳- درجه سانتی گراد و میانگین حرارت گرم­ترین ماه سال ۸/۲۷ درجه سانتی ­گراد و میانگین درجه حرارت سالانه ۸/۱۳ درجه سانتی ­گراد می­باشد. سردترین ماه ها در سال­های مختلف بهمن و دی، گرم­ترین ماه ها تیر و مرداد می باشد.
۳-۶-­۳- روزهای یخبندان
اکثر روزهای یخبندان شهرستان بناب از اواخر فصل پائیز شروع و تا اوایل بهار ادامه دارد متوسط حداکثر آن بین اولین و آخرین ماه زمستان می­باشد. بیشترین روزهای یخبندان ۸۹ روز گزارش شده است که مربوط به ماه های مختلف بوده و تعداد روزهای آن در ماه های مختلف متفاوت است.
۳-۶-۴- بارندگی
در شهرستان بناب معمولاً به جز فصل تابستان در سایر فصول بارندگی وجود دارد و میزان آن در فصل بهار بیش از سایر فصول است. حداکثر مجموع بارندگی ماهانه ۳۹/۹۲ میلی­متر مربوط به فروردین ماه و مجموع بارندگی معادل ۲/۲۳۱میلی­متر گزارش شده است. حداکثر میانگین بارندگی ماهیانه ۸/۴۲ میلی­متر در اردیبهشت ماه و حداقل آن با ۷/۰ میلی متر بارندگی متعلق به تیر ماه است. همچنین میانگین بارندگی سالانه ۰/۲۷۱ میلی متر که ۹/۳۴ درصد در فصل بهار، ۳/۳ درصد در فصل تابستان، ۸/۳۳ درصد در فصل پاییز و ۲۸ درصد در فصل زمستان به صورت برف و باران و تگرگ نازل می­ شود.
۳-۶-۵- باد
بر اساس آمارهای موجود از لحاظ دفعات وزش باد جهت جنوب شرقی بیشترین وزش باد را نسبت به سایر جهات داشته است. تفکیک دفعات وزش باد بر حسب فصول مختلف نشان می­دهد که در این شهر در تمام فصول وزش باد وجود داشته است. سرعت باد از حداقل ۴ نات و حداکثر ۲۱ نات تجاوز ننموده و این سرعت در تمام فصول مختلف می­وزد. بطور کلی اغلب باد شهرستان بناب از جنوب شرقی به جنوب غربی بوده است. بر اساس طبقه ­بندی آمبرژه اقلیم شهرستان نیمه خشک سرد می­باشد.
۳-۷- خاک شناسی
با توجه به بررسی و آزمایشات انجام گرفته در زمینه وضعیت خاک در منطقه، بافت خاک از نوع لومی- رسی بوده که با ساختمان مدوّر نشان دهنده انجام عملیات زراعی در طول سالیان دراز می­باشد. عمق خاک زراعی در حدود ۸۰ سانتیمتر و از مواد آلی نسبتاً مناسبی برخوردار است.
۳-۸- منابع آب
۳-۸-۱- آب­های سطحی
رودخانه چوان چای در قسمت شمال شهرستان واقع شد و از کوهپایه­های سهند سرچشمه گرفته و با دبی ۱۴ میلیون متر مکعب در سال پس از طی نزدیک به ۲۰ کیلومتر به دریاچه ارومیه می­ریزد و رودخانه صوفی چای که در قسمت جنوب شهرستان واقع شده و از کوههای سهند سرچشمه گرفته و حدوداً با دبی ۱۴۰ میلیون متر مکعب در سال پس از طی کردن بیش از ۳۸ کیلومتر به دریاچه می­ریزد.
۳-۸-۲- آب­های زیر زمینی
با توجه به بالا بودن سطح آب و همچنین شیب ملایم جلگه در جلگه بناب قنات وجود ندارد ولی در ارتفاعات و دامنه­­های شمال و جنوب بناب چندین قنات و چشمه طبیعی به چشم می­خورد که اهمیت چندانی نداشته وابستگی شدیدی به بارش­های جوی سالانه دارد. متوسط آبدهی قنوات معادل ۵/۱ لیتر در ثانیه است و حداکثر آبدهی مربوط به قنات بزرگ ۶/۳۶ لیتر در ثانیه و حداقل آن نیز مربوط به قنات شورگل و معادل ۵/۰ لیتر در ثانیه می­باشد. چشمه­های طبیعی در روستاهایی که در دامنه ارتفاعات شمالی و جنوبی بناب قرار دارند وجود دارند که اغلب به عنوان زهکشی طبیعی این ارتفاعات نقش ایفا می­ کنند.
۳-۹- جغرافیای انسانی شهر بناب
۳-۹-۱- وجه تسمیه شهر بناب