۴-۱-۱- علائم جدایه های شناسایی شده
۴-۱-۱-۱- جدایه اطلسی
این جدایه (Ker.Mah.P) در زمستان سال ۸۸ در مناطق گلکاری منطقه ماهان کرمان با علائم تاولی مشکوک به علائم ویروسی جمع آوری گردید (جدول ۴-۲).
۴-۱-۱-۲- جدایه داوودی
این جدایه (Ker.Ker.Ch.1) در بهار سال ۹۰ با علائم رنگ پریدگی شدید برگ ها و بدشکلی در برگ، مشکوک به علائم ویروسی از گیاه داوودی در مناطق گلکاری شهر کرمان جمع آوری گردید (جدول ۴-۲) (شکل های ۴-۱ و ۴-۲).
۴-۲- تعیین دامنه میزبانی جدایههای ایرانی ویروس بیبذری گوجه فرنگی
با توجه به دامنه میزبانی وسیع این ویروس و علائم متفاوت آن در ارقام مختلف گیاهی جهت بررسی دامنه میزبانی ۲ جدایه مورد نظر، ازگیاهان متعلق به خانواده های Compositae، Solonaceae، Leguminosae، Chenopodiaceae، Cucurbitaceae، Brassicaceae و Umbelliferae استفاده گردید. بهترین زمان مایه زنی گیاهان خانواده کدوئیان در ابتدای رشد و بر روی برگهای لپه ای بوده، در حالی که سایر گیاهان آزمون در مرحله سه تا چهار برگی و بر روی برگهای اصلی مایه زنی گردیدند. علائم ایجاد شده بر روی گیاهان آزمون ۱۴-۱۰ روز و در مواردی تا ۲۵ روز پس از مایه زنی مشاهده گردید. جهت تکثیر TAV از گیاه Nicotiana tabacum L. cv. Whiteburly استفاده شد. گیاهان مایه زنی شده در گلخانه با دمای ۲۵-۲۰ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۷۰-۶۰ درصد و نور مناسب نگهداری شدند.
۴-۲-۱- بررسی علایم ایجاد شده بر روی گیاهان مایه زنی شده خانواده Solanaceae
بهترین زمان مایه زنی گیاهان این خانواده مرحله ۳-۴ برگی می باشد. معمولا علایم بر روی این گیاهان ۱۸-۱۴ روز پس از مایه زنی ظاهر می گردد. در این خانواده میزبان های طبیعی ویروس و میزبان های آزمایشگاهی این ویروس مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده TAV قادر به آلوده سازی تمامی گیاهان مورد بررسی که در جدول ۴-۳ بیان شده اند، می باشد.
۴-۲-۱-۱- علائم ایجاد شده بر روی میزبان های طبیعی ویروس بیبذری گوجه فرنگی
۴-۲-۱-۱-۱- گیاه گوجه فرنگی
علائم بر روی گوجه فرنگی (به عنوان یکی از دو میزبان اصلی ویروس) پس از ۱۴ روز به صورت موزائیک و رنگ پریدگی و ابلقی در برگ ها نمایان شد و با افزایش سن گیاه علائم شدید تری از قبیل بدشکلی، تاولی شدید، سوزنی شدن برگ ها و کوتولگی نمایان گردید (شکل های ۴-۳، ۴-۴ و ۴-۵).
۴-۲-۱-۱-۲- گیاه فلفل
علائم اولیه ویروس TAV بر روی گیاه فلفل حدود دو ۲ تا ۳ هفته پس از مایه زنی به صورت موزائیک و رنگ پریدگی برگ و Calico که از علائم منحصر به فرد TAV بر روی فلفل می باشد ظاهر شد. Calico ایجاد شده توسط ویروس TAV مشابه علائم ایجاد شده توسط ویروس AMV بر روی این گیاه می باشد. علائم دیگر به صورت بد شکلی برگ ها مشاهده گردید (شکل ۴-۶ و ۴-۷).
۴-۲-۱-۱-۳- گل اطلسی
گیاه اطلسی که برای نخستین بار در دنیا به عنوان میزبان طبیعی این ویروس در این تحقیق معرفی می گردد نیز به عنوان گیاه آزمون مورد بررسی قرار گرفت. از جمله علائم ایجاد شده توسط TAV بر روی این گیاه می توان به علائم موسوم به Green Island بر روی برگ ها که به صورت نقاط فرو رفته نمایان می شود اشاره نمود. از دیگر علائم می توان به موزائیک خفیف، زردی و رنگ پریدگی اشاره نمود (شکل های ۴-۸، ۴-۹ و ۴-۱۰).

۴-۲-۱-۲- علائم بر روی میزبانهای آزمایشگاهی ویروس در خانواده Solanaceae
۴-۲-۱-۲-۱-گیاه توتون Nicotiana glutinosa L.
این گیاه از مهمترین میزبان های آزمایشگاهی TAV محسوب می گردد که به عنوان گیاه تکثیری ونگهدارنده این ویروس مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه همچنین به عنوان میزبان تشخیصی ویروس به علت ایجاد علائم مشخص همچون چینه دانی شدن زیر برگ (که از علائم افتراقی بین ویروس TAV و CMV می باشد) و پیچک مانند شدن برگ ها (tendril-like leaves) مورد توجه است (شکل های ۴-۱۱ و ۴-۱۲). از جمله علائم ایجاد شده توسط جدایه های ایرانی ویروس TAV می توان به چینه دانی شدن زیر برگ ها، تاولی شدید، موزائیک، ابلقی ، بدشکلی، زردی برگ ها و کوتولگی گیاه اشاره نمود (شکل های ۴-۱۳ و ۴-۱۴).
۴-۲-۱-۲-۲- گیاه توتون Nicotiana Clevelendii Gray
این گیاه نیز شبیه Nicotiana glutinosa L از بهترین میزبان های آزمایشگاهی ویروس محسوب می گردد که به عنوان گیاه تکثیری جهت خالص سازی پارتیکل های ویروس مورد استفاده قرار می گیرد. علائم ایجاد شده توسط ویروس TAV در این رقم از توتون نیز از تنوع بالایی برخوردار بود که از جمله می توان به بدشکلی، تاولی، پیچک مانند شدن برگ ها، چینه دانی، رنگ پریدگی و زردی برگ ها و کوتولگی گیاه اشاره نمود (شکل های ۴-۱۵ و ۴-۱۶ و ۴-۱۷).
۴-۲-۱-۲-۳- گیاه توتون Nicotiana tabacum L. cv. Whiteburly
این رقم توتون از نظر تنوع علائم ویروسی این گیاه بهترین رقم توتون مورد بررسی در این تحقیق محسوب گردید که جدایه های ایرانی ویروس TAV سبب ایجاد طیف وسیعی از علائم ویروسی از جمله علائم نقش حلقوی (که تنها در این رقم توتون مشاهده گردید) و ایجاد لکه های نکروتیک سطح بر گ ها اشاره نمود (شکل های ۴-۱۸ و ۴-۱۹). علائم اولیه TAV بر روی برگ های این گیاه که به صورت موزائیک و بد شکلی شدید برگ ها می باشد که حدود ده روز پس از مایه زنی ظاهر می گردند. دیگر علائم ویروسی از قبیل سوزنی و بند کفشی شدن برگ ها، چینه دانی در سطح زیرین برگ ها، کوتولگی، موزائیک، رنگ پریدگی، تاولی و رگبرگ نواری برگ ها به خوبی قابل مشاهده بود (شکل های ۴-۲۰، ۴-۲۱ و ۴-۲۲).
۴-۲-۱-۲-۴- گیاه توتون .Nicotiana debneyii L
این گیاه از دیگر گونه های توتون مورد آزمایش بود که در اثر آلودگی جدایه های ایرانی ویروس TAV علائمی به صورت ابلقی و تاولی در سطح برگ ها، پیچک مانند شدن برگ ها، بدشکلی و چینه دانی سطح زیرین برگ ها مشاهده گردید (شکل های ۴-۲۳، ۴-۲۴ و ۴-۲۵).
۴-۲-۱-۲-۵- گیاه توتون Nicotiana tabacum var Samsun NN.
علائم آلودگی در این رقم توتون به صورت ایجاد لکه های نکروتیک، بد شکلی، موزائیک، ابلقی و تاولی در سطح برگ ها مشاهده گردید (شکل ۴-۲۶ و ۴-۲۷).
۴-۲-۱-۲-۶- گیاه توتون Nicotiana tabacum L. cv. Turkish
علائم آلودگی در N. tabacum L. cv. Turkish مشابه علائم ایجاد شده توسط TAV در گیاه توتون رقم سامسون بود (شکل ۴-۲۸).
۴-۲-۱-۲-۷- گیاه داتوره .Datura maxima L
گیاه داتوره از دیگر گیاهان مورد بررسی در این خانواده بود که جدایه ایرانی ویروس TAV علائمی به صورت موزائیک بسیار خفیف (پس ار ۲ تا ۳ هفته پس از مایه زنی) در برگ های آن ایجاد نمود. از دیگر علائم ایجاد شده توسط جدایه های ایرانی ویروس TAV بر روی این گیاه می توان به بد شکلی همراه با رنگ پریدگی در برگ ها و چینه دانی سطح زیرین برگ ها اشاره نمودکه پس از ۴ هفته در گیاهان آلوده ظاهر مشاهده گردید (شکل های ۴-۲۹، ۴-۳۰ و ۴-۳۱).
۴-۲-۱-۲-۸- گیاه داتوره .Datura stramonium L
علائم ایجاد شده در این گونه گیاهی نیزبه صورت موزائیک خفیف (پس ار ۲ تا ۳ هفته پس از مایه زنی) و رگبرک نواری سطح در برگ ها می باشد.
۴-۲-۲- بررسی علایم ایجاد شده بر روی گیاهان مایه زنی شده خانواده Compositaeae
این خانواده نیز از جمله خانواده های اصلی میزبان ویروس TAV محسوب می گردد که گیاه داوودی به عنوان میزبان اصلی این ویروس در این خانواده قرار دارد. در این تحقیق از ۹ گونه مختلف جهت مایه زنی استفاده گردید، که بهترین زمان مایه زنی بر اساس نوع گیاه بین ۳ تا ۴ برگی جهت گیاه داوودی ۲ برگی بر روی برگ های لپه ای گیاهان آفتابگردان زینتی و آهار بود. علائم ایجاد شده توسط جدایههای ایرانی ویروس بی بذری گوجه فرنگی بر روی گیاهان این خانواده در جدول ۴-۳ بیان گردیدهاند.
۴-۲-۲-۱- گل داوودی
جدایه اطلسی (Ker.Ker.Ch.1) علائم متنوعی را بر روی این گیاه ایجاد نمود. این علائم در ابتدا حدود ۳ هفته پس از مایه زنی به صورت موزائیک خفیف ظاهر گردید که با گذشت زمان علائم به صورت موزائیک، ابلقی و در نهایت به صورت رنگ پریدگی، رگبرگ نواری و نکروز سطح برگ ها گسترش پیدا نمودند (شکل های ۴-۳۲، ۴-۳۳، ۴-۳۴ و ۴-۳۵). علائم سیستمیک شدید مانند بدشکلی برگ ها، کوتولگی و خسارت و زیان اقتصادی TAV یعنی بدشکلی گل به مرور زمان و گل دهی گیاه نمایان گردید (شکل های ۴-۳۶، ۴-۳۷، ۴-۳۸ و ۴-۳۹).
۴-۲-۲-۲- گل آهار
گل آهار نیز از دیگر میزبان های طبیعی این ویروس محسوب می گردد و علائم جدایه ایرانی ویروس TAV بر روی این گیاه ابتدا به صورت موزائیک خفیف و ایجاد لکه های نکروتیک بر روی سطح برگ ها و در نهایت به صورت بد شکلی در برگ ها ظاهر گردید (شکل ۴-۴۰).
۴-۲-۲-۳- گل آفتابگردان زینتی
علائم TAV بر روی آفتابگردان زینتی در ابتدا به صورت بدشکلی برگ های اصلی ظاهر می شود. همچنین بر روی برخی از برگ ها موزائیک بسیار خفیف مشاهده گردید و در نهایت TAV باعث کوتولگی گیاه می گردد (شکل ۴-۴۱).
۴-۲-۳- بررسی علایم ایجاد شده بر روی گیاهان مایه زنی شده خانواده Chenopodiaceae
در این خانواده ۳ جنس شامل ۵ گونه گیاهی از ۳ جنس مورد بررسی قرار گرفتند که علائم ایجاد شده توسط جدایههای ایرانی ویروس بی بذری گوجه فرنگی بر روی گیاهان این خانواده در جدول ۴-۳ بیان گردیدهاند.
۴-۲-۳-۱- گونه های کنوپودییوم
علائم ایجاد شده در سه گونه Chenopodium amaranticolor Coste et Reyn،Chenopodium qinoa Wild و L. Chenopodium murale به صورت لکه های نکروتیک و کلروتیک موضعی در حدود ۷ تا ۱۰ روز پس از مایه زنی ظاهر گردیدند (شکل ۴-۴۲).
۴-۲-۳-۲- گیاه اسفناج
علائم TAV بر روی گیاه اسفناج به صورت بدشکلی شدید برگ ها، کوتولگی و کاهش رشد ظاهر گردید (شکل ۴-۴۳ و ۴-۴۴). ضمنا بر روی گیاه چغندر لبویی TAV هیچ گونه علائمی ایجاد ننمود.
۴-۲-۴- بررسی علایم ایجاد شده بر روی گیاهان مایه زنی شده خانواده Cucurbitaceae
در این خانواده ۴ گیاه شامل هندوانه رقم کریمسون سوئیت، کدو رقم خوی و مراغه و خیار رقم Peto Seed مورد بررسی قرار گرفتند. مایه زنی در گیاهان این خانواده در ابتدای رشد و بر روی برگهای لپه ای صورت گرفت. علائم ایجاد شده توسط جدایههای ایرانی ویروس بی بذری گوجه فرنگی بر روی گیاهان این خانواده در جدول ۴-۳ بیان گردیدهاند.
۴-۲-۴-۱- گیاه خیار رقم Peto Seed
خیار (Cucumis sativus L. cv. Peto Seed) از جمله گیاهان تشخیصی جهت ویروس TAV می باشد که علائم بر روی این رقم خیار به صورت ایجاد لکه های نکروتیک و کلروتیک مشاهده گردید. همچنین بر گیاه هندوانه و دو رقم کدو هیچگونه علائمی مشاهده نگردید (شکل ۴-۴۵).
۴-۲-۵- بررسی علایم ایجاد شده بر روی گیاهان مایه زنی شده خانواده Leguminosae
از این خانواده ۲ گیاه شامل لوبیا سبز رقم Sunrise و لوبیا چشم بلبلی رقم مشهد مورد بررسی قرار گرفتند. علائم ایجاد شده توسط جدایههای ایرانی ویروس بی بذری گوجه فرنگی بر روی گیاهان این خانواده در جدول ۴-۳ بیان گردیدهاند.
۴-۲-۵-۱- گیاه لوبیا چشم بلبلی رقم مشهد
در این رقم لوبیا چشم بلبلی (Vigna unguiculata L. cv Mashhad) علائم عمدتا به صورت لکه های کلروتیک در امتداد رگبرگ ها و در مواردی نیز لکه های نکروتیک مشاهده گردید (شکل ۴-۴۶).
۴-۲-۵-۲- گیاه لوبیا سبز رقم Sunrise
علائم در این رقم لوبیا سبز (Phaseolus vulgaris cv Sunrise) به صورت باریک شدن و بد شکل شدن برگ ها و موزائیک خفیف قابل مشاهده بود (شکل ۴-۴۷).