برای پیاده­سازی رویکرد و مفهوم ارائه شده در این تحقیق، از داده ­های سال تحصیلی ۱۳۹۰-۱۳۸۹ استفاده شده است.

ب) مکان تحقیق:
برای پیاده­سازی رویکرد و مفهوم ارائه شده در این تحقیق، از داده ­های موجود دانشگاه علم و فرهنگ استفاده شده است.
۱-۶ جامعه آماری
از آن­جا که پیاده­سازی رویکرد ارائه شده در تحقیق حاضر به عنوان مطالعه موردی برای گروه ­های آموزشی دانشگاه علم و فرهنگ خواهد بود، جامعه آماری آن را تمام گروه ­های آموزشی دانشگاه علم و فرهنگ تشکیل می­دهد.
۱-۷ نمونه آماری
با توجه به اندازه جامعه آماری، نمونه آماری برابر با جامعه آماری خواهد بود.
۱-۸ تعریف واژه ­ها و اصطلاحات
الف) واژه ­ها و اصطلاحات استاندارد:
داده: عاملی است که با ثابت بودن سایر عوامل تولیدی، افزایش آن باعث کاهش کارایی و کاهش آن باعث افزایش کارایی می شود. در این رساله برای این واژه معادل های “ورودی"، “نهاده” و “منبع تولید” نیز به کار رفته است.
ستاده : عاملی است که با ثابت بودن سایر عوامل تولیدی، افزایش آن باعث افزایش کارایی و کاهش آن باعث کاهش کارایی می شود. در این رساله برای این واژه معادل های “خروجی"، “ستانده” و “نتیجه تولید” نیز به کار رفته است.
تابع تولید: تابعی است که بیشترین ستاده ممکن را به ازای هر نهاده در یک سازمان مشخص می کند این تابع نشان دهنده مشخصه فنی رابطه ای است که بین داده ها و ستاده ها در فرایند تولید وجود دارد.
تابع تولیدکارا: تابعی است که بیان می­ کند یک واحد کارا، به ازای هر میزان ورودی، چقدر خروجی باید تولید کند.
کارایی: میزان کارایی یک سازمان بیان می­ کند که آن سازمان به چه خوبی از منابع خود در جهت تولید نسبت به بهترین عملکرد در یک بازه زمانی خاص استفاده کرده است و به صورت نسبت میزان خروجی واقعی به خروجی استاندارد یا خروجی مورد انتظار به ازای ورودی یکسان محاسبه می­ شود. همچنین می­توان هدف یا خروجی سازمان را ثابت در نظر گرفت و میزان منابع مصرف شده برای دست­یابی به خروجی مورد نظر را با میزان منابعی که انتظار می­رود برای دست­یابی به آن خروجی مصرف شود، مقایسه نمود.
برنامه­ ریزی ریاضی: شامل مسائل بهینه­سازی (کمینه یا بیشینه کردن یک تابع هدف) با تعدادی محدودیت است. اگر محدودیت­ها و تابع هدف خطی باشند، آن را برنامه­ ریزی خطی، و در غیر اینصورت برنامه­ ریزی غیرخطی می­نامند.
تحلیل پوششی داده ­ها: روشی برای سنجش کارایی واحدهای تصمیم ­گیری است که همگی انواع یکسانی از ورودی و خروجی دارند. در این روش، برای سنجش کارایی یک واحد تولیدی چند
ورودی – چند خروجی، به مجموع موزون ورودی­ ها و مجموع موزون خروجی­ها توجه شده است؛ اما مقادیر از پیش تعیین شده ای برای وزن ها وجود ندارد و در واقع کاری که مدل انجام می­دهد تعیین وزن ها برای ورودی ها و خروجی ها است به نحوی که حداکثر کارایی ممکن برای واحد مورد نظر به دست آید.
واحد تصمیم ­گیری: یک واحد تصمیم ­گیری (DMU)^[2]، واحدی با عملکرد مستقل است که تعدادی ورودی را به تعدادی خروجی تبدیل می­ کند و اندازه ­گیری کارایی آن مطلوب است.
شعاع پایداری: در تحلیل پوششی داده ها، شعاع پایداری هر واحدی، عددی نامنفی مانند δ است به طوری که اگر خروجی های فعلی آن واحد به میزان δ کم و ورودی هایش به همان اندازه اضافه شود، واحد مورد نظر همچنان کارا باقی بماند اما تغییر بیش از آن، منجر به ناکارا شدن آن واحد گردد.
ب) واژه ­ها و اصطلاحات جدید:
برخی از واژه ها و اصطلاحات در این رساله با معنای خاصی به کار گرفته شده که به شرح زیر تعریف می گردند:
حاشیه امنیت نسبی کارایی: در این تحقیق، حاشیه امنیت کارایی واحد شماره i نسبت به واحد شماره j به صورت «حداکثر میزان افزایش خروجی واحد شماره j به طوری که کارایی واحد شماره i کاهش نیابد» تعریف شده، واحد i واحد تحت بررسی و واحد j واحد محک سنجش نام گذاری شده است. بدیهی است که حاشیه امنیت کارایی یک واحد نسبت به خودش غیر قابل تعریف است یعنی همواره
i ≠ j است.
حاشیه امنیت مطلق کارایی: در این تحقیق، حاشیه امنیت مطلق برای یک واحد تصمیم ­گیری به صورت کمینه حاشیه­های امنیت نسبی آن واحد به سایر واحدها تعریف شده است.
استراتژی مشابه: منظور از استراتژی مشابه بین دو واحد، آن است که به ازای ورودی یکسان، نسبت خروجی­ها در هر دو واحد یکسان بوده و یا به ازای خروجی یکسان، نسبت ورودی­ ها در هر دو واحد برابر باشد. در واقع نقاط متناظر دو واحد با استراتژی مشابه، شعاع حامل یکسان دارند.
واحد تحت بررسی: واحد تصمیم گیری است که حاشیه امنیت کارایی آن سنجیده می شود.
واحد مورد مقایسه ( واحد محک سنجش) : واحد تصمیم گیری است که حاشیه امنیت کارایی واحد تحت بررسی نسبت به آن سنجیده می شود. در واقع واحد بهبود دهنده عملکرد است.
واحد تهدید کننده کارایی: واحد محک سنجشی است که با بهبود عملکرد خود باعث افت کارایی واحد تحت بررسی می شود. واحد محک سنجشی که حاشیه امنیت مطلق کارایی واحد تحت بررسی را منجر می شود نزدیکترین تهدید کننده کارایی آن واحد محسوب می شود.
پایداری کارایی: مفهومی است برای مقایسه و تفکیک واحدهای کارا. این مفهوم بر اساس میزان حاشیه امنیت مطلق کارایی استنباط می شود. بین واحد های کارا، واحدی که بیشترین حاشیه امنیت مطلق کارایی را داشته باشد، کارایی پایدارتری دارد به این معنی که در نتیجه بهبود عملکرد واحد محک سنجش، از بقیه واحد های کارا دیرتر تغییر وضعیت داده و به یک واحد ناکارا تبدیل می شود. طبیعتاً واحد کارایی که نسبت به بقیه واحد های کارا حاشیه امنیت مطلق کارایی کمتری دارد، از نظر کارایی متزلزل قلمداد می شود یعنی اینکه که در نتیجه بهبود عملکرد واحد محک سنجش، از بقیه واحد های کارا زودتر تغییر وضعیت داده و به یک واحد ناکارا تبدیل می شود.
فصل دوم
ادبیات تحقیق
روش شناسی تحقیق
۲-۱ مقدمه
ارزیابی به معنای عام آن عمری به درازای عمر علم و حتی عمر بشر دارد. علم از زمان پیدایش با اندازه گیری، سنجش و ارزیابی سرو کار داشته و بشر نیز هم. ارزیابی عملکرد^[۳] نیز به عنوان پیش نیاز اصلی بهبود مستمر^[۴] همواره مورد توجه سازمان ها بوده و امروزه بخش قابل توجهی از منابع سازمان ها به موضوع مدیریت و ارزیابی عملکرد معطوف شده است. رقابت سنگین بین سازمان ها این امر را اجتناب ناپذیر کرده و بی شک هر سازمانی که به ارزیابی مستمر عملکرد توجه کافی نداشته باشد محکوم به فناست. این مهم در دنیای پویا و پر رقابت کنونی که سازمان ها نیازمند آگاهی آنی از میزان مرغوبیت و مطلوبیت تولیدات خود هستند نقشی اساسی تر ایفا می کند.
پیچیدگی سازمانی و پویایی محیط برونی و بیرونی آنها، از عواملی محسوب می شود که از اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی، ارزیابی صرفاً مبتنی بر شاخص های مالی، جای خود را به سیستم های نوین ارزیابی عملکرد داد(Ghalayini,1997)
در این سیستم ها، هم از مدل های کمی و هم از مدل های کیفی استفاده می شود. بدین طریق فعالیت های سازمانی به کمک سیستم های نوین ارزیابی عملکرد، اندازه گیری می شوند تا کنترل شوند و کنترل می شوند که مدیریت شوند.
یک از شاخص های مطرح برای ارزیابی عملکرد در مدل های کمی، کارایی^[۵] است.
در این فصل موضوع کارایی و روش های ارزیابی آن تشریح شده است. همچنین از بین روش های سنجش کارایی، معرفی تحلیل پوششی داده ها، مدل های مختلف و تحلیل حساسیت آن به طور مبسوط، بخش اصلی این فصل را تشکیل می دهد.
۲- ۲ مفهوم کارایی
اشتیاق سازمان ها به کسب کارایی بالاتر بر هیچکس پوشیده نیست. این شاخص یکی از مهم­ترین عوامل برتری سازمان­ها در رقابت با یکدیگر است. کارایی، میزان موفقیت در تولید خروجی^[۶] هر چه بیشتر به ازای ورودی^[۷] داده شده را نشان می دهد (Farrel,1957). به عبارت دیگر میزان کارایی یک سازمان بیان می­ کند که آن سازمان به چه خوبی از منابع خود در جهت تولید(هدف) نسبت به بهترین عملکرد در یک بازه زمانی خاص استفاده کرده است (Piece,1997). همانطور که پیداست این شاخص توانمندی مدیریت یک سازمان و یا یک واحد تصمیم گیرنده را در استفاده بهینه از داده ها برای تولید ستاد ه ها می سنجد. پر واضح است که هر چه میزان ستاده یک واحد تصمیم گیرنده بیشتر باشد کارایی آن واحد الزاماً بالاتر نیست چرا که ممکن است واحد مورد نظر با صرف ورودی بیشتر به این نتیجه رسیده باشد پس در محاسبه کارایی باید به نسبت ورودی و خروجی توجه شود. حال اگر واحد تصمیم گیرنده، ورودی ها و خروجی های متعدد داشته باشند موضوع محاسبه کارایی کمی پیچیده می شود. همچنین در مواردی که جنس ورودی ها و یا خروجی ها با هم متفاوت بوده و همه ورودی ها و یا همه خروجی ها را نتوان با یک مقیاس سنجید در آن صورت بر پیچیدگی ارزیابی کارایی افزوده می شود.
.
.
.
واحد تصمیم گیرنده
ورودی ۱
ورودی ۲
ورودی n
.
.